0437

422

BOLESŁAW II.

IX. 2-

Że był młodszym bratem Konrada, okazaliśmy wyżej {IX. 1.): urodził się zatem co najwcześniej r. 1252. Dokument jeżowski, przezeń rzekomo już 4 maja 1278 r. wystawiony ’), winien nosić datę 1298 r.^{1 2}), i dlatego nie obala spostrzeżenia naszego co do daty jego urodzin. W dokumencie z r. 1438 ³) inserowany jest dokument z rzekomej daty 17 kwietnia 1280 r., wystawiony przez księcia mazowieckiego,, tytułującego się Nos Boleslaus Cunradi; ze względu na datę dokumentu należałoby przyjąć, iż dotyczy niniejszego Bolesława, wszelako określenie jego, jakoby to był syn Konrada, zachwiewa wiarę w jego autentyczność, a sama zewnętrzna forma dokumentu musiała być snąć bardzo nieudolną, skoro już sędziowie polubowni, od których pochodzi dokument z r. 1438, uznali ów rzekomy dyplomat Bolesława z r. 1280 za podrobiony. Pierwszy, autentyczny dyplomat tego księcia, jaki się do naszych czasów dochował, pochodzi z r. 1279 ^{4 5}). Pod tymże rokiem podaje Długosz³) wiadomość o jego zaślubinach, a w kilka lat potem znajdujemy inne ślady samoistnej działalności Bolesława; pierwszy przechował nam Latop. Hipac.⁶), opowiadając pod r. 1281 (6789) o walce Bolesława z Konradem i o zdobyciu przezeń Jazdowa; jednakże i te wzmianki nie dają podstawy do ściślejszego określenia daty jego urodzin.

Ostatni dokument Bolesława, dokładną opatrzony datą, pochodzi z 22 lutego 1310 r.⁷). Pod datą 28 lutego 1311 r.^s) Bolesława syn Trojden I {IX. 6.) wystawia dyplomat w charakterze księcia czerskiego i sochaczewskiego i dozwala w nim kupcom krakowskim wolnego handlu w swojej dzielnicy. Ponieważ Bolesław jeszcze w dokumencie z r. 1310 tytułował się księciem czerskim, przeto pojawienie się togo tytułu u Trojdena już w r. 1311, a zarazem samoistnie przezeń udzielony przywilej, zdawałyby się przemawiać za tern, że w czasie tym Bolesław już nie żył. Przypuszczeniu temu sprzeciwia się jednak szczegół, stwierdzony dokumentem o dziewiąć miesięcy późniejszym od Tojdenowego, z daty 22 listopada 1311 r. ”); w dokumencie tym występuje Borislaus... cancellcirius domini Boleslay ducis Masonie. Można zatem przypuścić dwie rzeczy, albo że w tekście ..dokumentu Trojdena zaszła omyłka w dacie, co dałoby się usprawiedliwić okolicznością, iż znamy go tylko z kopii; w takim razie należałoby mu dać datę późniejszą i odnieść do czasu po śmierci Bolesława; albo też, że data dokumentu Trojdena, podana w kopii, jest prawdziwą, a natomiast uprawnienie jego do udzielenia przywileju kupcom krakowskim tudzież używanie tytułu księcia czerskiego i sochaczewskiego polegało na wydzielonych mu jeszcze za życia ojca rządach w tejże dzielnicy. To ostatnie przypuszczenie nie jest niemożliwem, jeśli zważymy, że w czasie tym Bolesław był już w podeszłym wieku, a zwyczaj w ydzielania osobnych dzielnic synom żyjących ojców właśnie przez 'najbliższych przodków Bolesława był przestrzegany. Uważam też to ostatnie przypuszczenie za najbardziej uzasadnione, ile że posiadamy dokument Bolesława¹⁰), niedatowany wprawdzie, ale jak z treści wynika, późniejszy od ostatniego jego dokumentu datowanego z r. 1310, przypadający zatem mniej więcej na czas pojawienia się pierwszego dokumentu Trojdeno-wego, w którym Bolesław mieni się tylko ogólnie dux Masonie, a nie używa dodatku dominns Ciniensis, który po śmierci Konrada II aż do r. 1310 stanowił integralną część jego tytulatury ^u); snąć wtedy w rzeczywistości dzielnica czerska nie znajdowała się już pod bezpośrednim jego zarządem.

Wobec tego nie ma już żadnej przeszkody w przyjęciu przekazanej przez Bocz. Miech.^u>) i Spom. Gniezn.¹³), tudzież Nekr. Lubiń, rękop. ¹⁴) daty zgonu Bolesława 1313 r.; okoliczność zaś, że data ta znajduje się w trzech zgoła od siebie niezależnych źródłach, stwierdza wiarogodność przekazu ponad wszelką wątpliwość. Datę dzienną jego zgonu podaje Nekr. Lubiń, na trzech miejscach. Baz poddała 10 lutego ^u) zapisuje: Wladislai ducis Mazoide cum Troideno filio, qui libertates.. . coneentui.. . Jezoeiensi datas approbarunt et alias jjfures concesserunt. Imię Włodzisława podane tu mylnie; zarówno powołanie przywileju jeżowskiego z r. 1298

1

Kod. dypl. Wielk. I. nr. 177. — 2) Ulanowski, O dacie przywil. Bolest. Mazow., Rozpr. Akad. Umiej. Wydz.

2

hist. liloz. XVII. G4 i n. — 3) Kod. dypl. Mazow. nr. 179. — -1) Dokum. Kujaw, i Mazow. 1(!1 nr. 1(5. — ») Hist. Pol.

3

II. 45;!. — <>) Str. 582. — <) Kod. dypl. m. Krak. I. nr. 5. — 8) Ibid. I. nr. 8. — 9) Kod. dypl. Pol. II. nr. 472. —

4

10) Ko d. dypl. m. Krak. I. nr. G. — u) Kod. dypl. Mazow. nr. 41—44. 46; Kętrzyński, Dokum. Ploc. nr. 16; Kod. dypl.

5

m. Krak. I. nr. 5. Jedyny tylko dokument w Kod. dypl. Mazow. nr. 47 (z r. 1303) nie nm tego dodatku; znamy go jednak

6

tylko z obiaty i nie ma pewności, czy tytuł dominns Cyrnensis nie został tu przez omyłkę kopisty; opuszczony. — 12) Mon.

7

Pol. II. 883. — 13) Ibid. 111. 44. — 14) Por, Dodat. I. — 15) Mon. Pol. V. 611.