0478

453

Fizyka kuli ziemskiej.

dokąd woda morska ma dostęp swobodny nawet przy zupełnym jej spokoju, zgoła bez udziału wiatru. Osiągamy to najdogodniej za pomocą rury, która w głębokości kilku metrów pod poziomem wody przy najniższym jej stanie ma komunikację z morzem; wysokość wody wskazuje unoszący się na jej powierzchni pływak, którego przesuwanie się w górę i na dół odczytać można na podziałce. W tak prosty sposób urządzony wodoskaz przedstawiony jest na rysunku str. 452.

Dawniej, przed stu jeszcze laty, wystarczało oznaczanie wysokości i chwili wysokiego jedynie stanu wody, okręty bowiem przez płytkie wejścia

Przypływ na brzegu skalistym.

Według fotografji Franciszka Goerke.

do portów, przez mielizny i inne podobne przeszkody przedostawały się tylko podczas przypływu, przy odpływie zaś zachowywały się bezczynnie. "W początku dopiero XIX wieku, gdy rozwinęła się znajomość teoretyczna przypływów, a żegluga silniej się ożywiła, okazała się konieczność notowania także wysokości i chwil nizkiego stanu wody. Potrzebie tej lepiej jeszcze odpowiadają przyrządy, które dozwalają śledzić stan wody w sposób ciągły, w połączeniu bowiem z dokładnym zegarem chwiej ność poziomu wody kreślą nieprzerwanie w postaci linji krzywej. Są to wodoskazy automatyczne czyli samopiszące, inaczej mareografami zwane, gdzie ruch pływaka za pośrednictwem odpowiedniego układu drążków przenosi się na pióro, które wypisuje nieprzerwaną linję krzywą na walcu, wprawianym w obrót