0504

463

Rozwój świata zwierzęcego.

plawów, zbliżonych do kubecznic (Campanulariae) mórz dzisiejszych, których piękne, krzewiasto rozgałęzione kolonje z komórkami dzwonki watemi przypominają formy dawne, jak Dictyonema, chociaż niezmierny odstęp czasu czyni wątpliwem pokrewieństwo obu grup.

Na wyższym znów stopniu, aniżeli jamochłonne, mieszczą się szkarłu-pnie (Echinodermata), niegdyś łączone z niemi we wspólną grupę zwierząt promienistych. Zamiast jamy wewnętrznej zamknięty przewód pokarmowy, im tylko właściwy układ naczyń do rozprowadzania wody morskiej w ciele, rozwoj doskonalszy układu nerwowego i krwionośnego, budowa ciała pięcio-promienista, rzadko tylko dwustronnie symetryczna, brak rozwoju bezpłciowego oraz kolonji gromadnych, — to są główne rysy organizacji, która je odróżnia od jamochłonnych. Odrębność zresztą poznajemy odrazu, gdy z płytek wapiennych złożony szkielet skórny szkarłupni, często kolcami lub szczelinami pokryty, jak np. liljowca, rozgwiazdy lub jeżowca, porównywamy

Odlewy naturalne ineduz z dolno -kambryjsldego piaskowca Szwecji.

Muzeum geologiczne w Berlinie.

z utworami twardemi zwierząt jamochłonnych. Przedstawiciele też trzech tych gromad należą do tworów, z któremi paleontologja ma do czynienia; strzykwy czyli ogórki morskie (Holothurioidea), stanowiące czwartą gromadę szkarłupni o ciele workowałem, posiadają w skórzastej swej powłoce tylko liczne, w charakterystyczny sposób ukształtowane ciałka wapienne, które nie tworzą istotnego szkieletu skórnego; ciałka te wykryto wprawdzie w wapieniu węglowym, w pokładach jurajskich, kredowych i trzeciorzędowych, szczątki te jednak nie zdradzają nic więcej nad to, że w owych czasach istniały holoturje. Z innych trzech gromad natomiast przechowały się nam z czasów najdawniejszych obfite szczątki, często wybornie utrzymane.

W szczególności tyczy się to liljowców czyli lilji morskich (Crinoidea), które postacią swą, niekiedy prawdziwie okazałą, zachwycają oko widza. Osadzone są na łodyżce stawowatej, o przecięciu okrągłem lub kątowatem, przytwierdzonej do dna morskiego lub do jakichkolwiek przedmiotów obcych;