0929DRUK00001758

ROZDZIAŁ XI.

REDUKCJA GWIAZD.

121. Katalogi gwiazd. Mapy nieba. Spólrzędne średnie ciał niebieskich są funkcjami czasu, któiyi h Avartośó w pewnej epoile t można obliczyć, gdy znana jófct ich wartość w jakiejś epoOe 1₀. Warttei spólrżędnyeh średnich heljoeentrycznych gniazd stałych w nywmej epoOe zawierają katalogi, gu-iasA^ "Epoka t₀, dla której ważne są podane w katalogu spal rzędne gwiazd, nazywa się epoką katalogu. Określa ona średnią równo-noc i średnią jijchyłoś#. e-kliptyki. a więc układ spólrżędnyeh równikowych, w którym pozycje gwiazd są określone.

Katalogi gwiazd mają dla badań astronomicznych znaczę nie podstawowe, dlatego też pierwsze w tej dziedzinie prace podejmowane- już by-ly w czasach bardzo dawnych. Najdawniejszym katnlogdm, o którym mamy w iadomośó, jest katalog Eudoxusa z IV wieku przed N. Chr; najstarszym katalogiem, który zachował się do dzisiaj, jest katalog llipparcha, zamieszczony' w Ałma geście Ptolemeusza. W czasach późniejszych, glówmie zaś w dwóch ostatnich stuleciach, opracowana i wydano bardzo wiele katalogów", których liczba wynosi kilkaset*

Gel i znaczenie katalogów' jest dwojakie. Przedewszyytkiem obserwacje, których Ayyniki zestawione są aa katalogu, określają, obraz nteba w danej' epoce; porÓAvnanie. z AA ynikami spostrzeżeń innej epoki proAAuidzi do Ayykrycia zmian aa^f tym obrazie, które zaszły aa⁷ przedziale czasu pomiędzy tętni epokami. W ten sposób tylko stwierdzone mogły być zmiany spólrzędnye h oraz wyja-śnione różne ich przyczyny. Drugiem przeznaczeniem katalogów jest podanie dużej ilości punktÓAA⁷ na niebie dokładnie okre-