94290701

FIZYOLOGIA PHZEWODU POKA HMOWEGO 291

lit i 2) działanie soku z wyższych części jelit, chymus i soku trzustkowego. W jakiej jednakże drodze to pobudzenie następuje, jest dotychczas kwestyą sporną. Jedni, jak Pawłów, uważają działanie tych czynników jako odruch przy udziale układu nerwowego, Frouin zaś sądzi, że jest to pobudzenie w drodze humoralnej.

Oznaczenie ilości soku na podstawie przetok jest bardzo niedokładne i nie może dawać pojęcia o całości. Dlatego też do liczb, podawanych przez rozmaitych autorów, nie można przywiązywać wielkiej wagi. Gdy Frouin u psa w ciągu 24 godzin obliczał ilość soku na setki cm⁸, Nagano przyjmuje całą wydzielinę zaledwo w ilości 150 — 200 cm⁸.

Według spostrzeżeń Boldyreffa wydzielanie soku jelitowego u psów odbywa się także spontanicznie w tern znaczeniu, że nie zależnie od tego, czy żołądek zawiera pokarmy, czy nie. Wydzielanie to odbywa się w regularnych odstępach, mniej więcej co 2 godziny, i trwa przez 15 minut. Z przetoki 25 cm. odcinka jelita ilość soku wynosiła od 1 — Vj₂ cm⁸. Bezpośrednie drażnienie jelita, posiadającego przetokę, n. p. rurką gumową, kwasami, mydłem, eterem, powoduje wydzielanie nie tylko z drażnionego odcinka, ale także z sąsiednich pętli.

3uccus cntericus, sok kiszkowy, otrzymany z przetoki ma wejrzenie mętne, po odcentryfugowaniu zachowuje barwę żółtawą, lekko opalizującą i oddziaływa kwaśno-alkalicznie. Osad, który powstaje podczas centryfugowania, zawiera bakterye, resztki pokarmów i niekiedy białe ciałka krwi. Punkt zamarzania — 0620°; zawiera prze-dewszystkiem dużo węglanu sodowego tak, że po dodaniu kwasu ciecz się pieni.

Ilość składników stałych według Thiry’ego u psa waha się od 2111 do 2-781°/₀, według Lehman a u kozy 4-6—4^,7%. Ilość popiołu według Thiry’ego 076—097%, według Lehman n a zaś u kozy 076— 0'83°f₀.

W stanach patologicznych ilość soku znacznie się zwiększa i może kilkakrotnie przewyższać normalne ilości (cholera).

Wobec energicznego działania soku trzustkowego na substan-cye białkowe, powstaje pytanie i co do jelit, dlaczego nabłonek nie ulega strawieniu, tern bardziej, że alkaliczna reakcya jelit i krwi bynajmniej nie staje tu na przeszkodzie, podobnie jak w żołądku. Otóż spotrzeżenia Weinlanda i innych autorów świadczą, że ekstrakt kiszkowy osłabia działanie trypsyny; zawiera więc w sobie

19*