94290301

FIZYOLOGIA PRZEWODU POKARMOWEGO 287

Jak każda czynność fizyologiczna, tak i antytoksyczne działanie wątroby może mieć tylko pewne natężenie, może być skuteczną tylko względem pewnej ilości trucizn. Gdy sama wątroba nie jest zupełnie normalną, lub gdy ilości wprowadzonych szkodliwych czynników przekraczają zdolność fizyologiczną komórek wątrobnych do ich pochłaniania, czynność wątroby może nie wystarczać i w takim razie następuje zatrucie. Taką zmniejszoną odporność ustroju na wszelkie trucizny obserwujemy przy zmianach patologicznych wątroby. W takim przypadku trucizny mogą powodować zatrucie, substancye zaś mniej trujące zostają wydzielane przez nerki i mogą powodować zaburzenie w tym narządzie. Zauważyć jeszcze trzeba, że w warunkach normalnych wątroba nie tylko zatrzymuje pewne substancye, ale także wydziela je drogami żółciowemi napowrót do przewodu pokarmowego. Niewątpliwie, że w każdym przypadku z tych szkodliwych dla ustroju ciał pewna część pozostaje we krwi i z niej zostaje wydzieloną również za pośrednictwem nerek lub płuc (substancye lotne). Gdy u zwierzęcia z normalną wątrobą wprowadzimy do przewodu pokarmowego, albc do żyły wrotnej, barwiki żółciowe, lub sole kwasów żółciowych, one prawie całkowicie zostają zatrzymane w wątrobie i stąd wydzielone drogami żółciowemi. Jako skutek widzimy większą ilość barwików lub kwasów w żółci. To samo prawdopodobnie się dzieje z innemi substan-cyami. Bouchard wykazał, że współczynnik trujący moczu przy żółtaczce, albo u osobników z marskością wątroby (cirrhosis hepci-tis) jest znacznie większy, niż u zwierząt normalnych. Roger, wprowadzając pod skórę lub do rectum, rozczyn podsiarczynu sodowego stwierdził obecność siarkowodoru w powietrzu wydyehanem i oznaczył ilości śmiertelne tego rozczynu. U zwierząt ze stłusz-czoną wątrobą (fosfor) śmiertelne dawki były dwa razy mniejsze, niż u zdrowych. Również młode zwierzęta przenosiły większe dawki niż dorosłe. Podobne zachowanie się stwierdzono także (Glaess-ner) względem aminokwasów.

Szereg przyl oczonych faktów świadczy, że wątroba różni się ze względu na swoją funkcyę w ustroju od innych gruczołów (ślinianki, trzustka, żołądek); podczas, gdy wszystkie inne gruczoły posiadają tylko rolę wydzielniczą, rola wydzielnicza wątroby jest jakby czynnością uboczną. Nie możemy zaprzeczyć, że żółć ma pewne znaczenie w trawieniu, że ułatwia zobojętnienie chymus, że posiada w sobie czynniki, które uczulają inne fermenty, że ułatwia