94297301

WYDALINY 357

Azotan rtęciowy wywołuje w roztworach mocznika osad biały kłacz-kowaty. nierozpuszczalny; połączenie to mocznika z azotanem rtęciowym, zależnie od zagęszczenia mocznika posiada skład różny

0    typie (C-ON₂ //₄)₂ Hg._ż (A</₃)₄. Przy ogrzaniu z silnymi kwasami mineralnymi, ługami, pod wpływem przegrzanej pary wodnej, jak niemniej pewnych drobnoustrojów, ulega mocznik rozkładowi na węglan amonowy z przybraniem wody. Podbrcmin sodu i potasu rozkłada mocznik na kwas węglowy, azot i wodę:

CO (i\7/₂)₂ -f- 3 Na Br O = C0₂X₂ + 3 Aa Zł, -f 2 H/J.

Podobnież działa kwas azotowy. Z ilości wydzielonego X pod wpływem tych ciał określić można zawartość mocznika w moczu (metoda Hufnera i Rieglera).

Sposób otrzymania mocznika. Mocz. odparowany do gęstości syropu, zaprawia się na zimno czystym (bezbarwnym) kwasem azotou ym, oddziela bezwiocznie osad wydzielony, zbiera się na sączku, opłukuje rozcieńczonym kwasem azotowym, wyciska, usuwając resztki cieczy kwaśnej, i rozpuszcza się w małej ilości wody wrzącej. AV celu odbarwienia przepuszcza się następnie przez węgiel zwierzęcy i sączy na gorąco. Z oziębionego roztworu wydzielają się kryształki bezbarwne azotanu mocznika. Zebrane kryształki rozpuszcza sie ponownie w gorącej wodzie, dodaje do moczu węglanu barowego dotąd, dopóki burzenie zauważyć się daje. Powstaje azotan bax-owy i wolny mocznik. Po odparowaniu rozczynu do sucha wytrawia się go bezwodnym wyskokiem. Wyciąg sączy się

1    odparowuje, przyczem z zagęszczonego roztworu wydziela sie obficie czysty mocznik w stanie krystalicznym.

Zawartość mocznika w moczu wynosi średnio 15—2*5°/₀. Człowiek dorosły wydziela w ciągu 24 godz. przy żywieniu mie-szanem 30— 40 gr. mocznika. Ilość ta zależy w znacznej mierze od rodzaju pożywienia: wzrasta przy żywieniu wyłącznie inięsnem, obniża, się przy żywieniu roślinnem, czyli pozostaje w prustym stosunku do ilości wprowadzonego białka; zależy również od ciężaru ciała i wieku osobnika. Ustrój młody, szczególniej w okresie wzrostu, wydziela stosunkowo znacznie więcej mocznika, aniżeli dojrzały. Tak n. p. wydzielają dzieci w 3—6 roku życia w ciągu 24 godz. na 1 kg. wagi ciała 1 gr. mocznika, w 8—16 roku 06—08 gr., dorośli zaś 0 37—0'6 gr. Stosunki te są wyrazem nasilenia procesów przemiany materyi w różnych okresach życia.

Powstawanie mocznika w ustroju należy bezsprzecznie do najważniejszych lecz zarazem do najtrudniejszych zagadnień fi-zyologii. Nie ulega wątpliwości, że źródłem tworzenia się mocznika jest drobina białka, wprowadzonego do ustroju. Zachodzi jednak