94292101

WYDALINY 405

wiera zadrażnienie odcinka dośrodkowego nerwu podbrzusznegc. Po przecięciu natomiast rami communicantes drażnienie to nie wywołuje żadnego skutku. Wnosić więc należy, że nerw współczulny wiedzie włókna czuciowe pęcherza, które przez rami cummunican-tes biegną do rdzenia pacierzowego.

Nietylko jednak wspomniane nerwy pęcherzowe ten wpływ ujawniają, zauważono bowiem, że także wszelkie inne nerwy czuciowe, jak n. ischiadicus, medianus, infraorb/talis, splanchnicus i inne mogą wywołać przy sil nem zadrażnieniu skurcz pęcherza. Odruchy jednak, wywołane przez zadrażnienie owych nerwów czuciowych, należy odróżnić ściśle od tych, które powstają drogą nerwów pęcherzowych. Drażnienie bowiem wszelkich nerwów czuciowych nie wywoła skurczu pęcherza po przecięciu rdzenia na wysokości kręgów szyjowych, lub po wycięciu obu półkul mózgowych, podczas gdy drażnienie nerwów pęcherza wywołuje nawet wtedy skurcz mięśnia wydalającego, gdy przetniemy rdzeń poniżej 12-go kręgu piersiowego. Dane te potwierdzają zgodnie wyniki badań Sokowina, Nawrockiego, Nussbauma i Skabiczewskiego, które streszczają się we wnioskach, że każdy nerw czuciowy podrażniony może spowodować skurcz pęcherza za pośrednictwem mózgu, natomiast zadrażnienie nerwów czuciowych pęcherza przenosi się za pośrednictwem rdzenia pacierzowego na drogi ruchowe pęcherza. Ośrodkiem, który spełnia rolę dodatkową przewodzenia zadrażnień nerwu współczulnego na nerwy ruchowe pęcherza nawet po zniszczeniu rdzenia pacierzowego, jest ganglion mesentericum hiferius.

Opisany mechanizm wydalania moczu i zależność jego od układu nerwowego wskazuje na istnienie swoistych ośrodków dla wydalania moczu w mózgu, rdzeniu pacierzowym i niemniej w układzie współczulnym. Ośrodki mózgowe wchudzą w grę przy dowolnem oddawaniu moczu. Umiejscowienie tych ośrodków, jak dotąd, nie zostało ściśle określone, albowiem przy zadrażnieniu różnych części mózgu, jak thalami optici, pedimcidi cerebri, corpora striata i innych, można otrzymać skurcz pęcherza. Z badań atoli Friedmanna, Czyhlarza i Marburga należałoby wnosić, że ośrodek ten mieści się w części korowej zwoju centralnego w pobliżu ośrodka dla kończyny górnej.

Ośrodki rdzeniowe, za pośrednictwem których następuje mimowolne i odruchowe wydalanie moczu, leżą w rdzeniu pacierzowym na wysokości kręgów lędźwiowych. Wynika to z doświad-