F1Z YOŁOGIA NARZĄDÓW PŁCIOWYCH KOKIKCYCH 663
około 2200 cm.3 a powierzchnia wewnętrznych do jaja przylegających ścian dochodzi do 1000 cm.2, podczas gdy przed ciążą powierzchnia jamy macicznej ma zaledwie 50—70 cm2. Cyfry te dowodzą, że powiększenie macicy podczas ciąży jest istotnie olbrzymie.
Kształt jej staje się podczas ciąży mniej lub więcej kulistym, ściany jej bowiem obejmują jaje płodowe. Dno wypukła się znacznie ku górze.
W dotknięciu jest macica ciężarna uderzająco miękką w porównaniu z konsystencyą tego narządu poza ciążą. Zmięknieniu ulega i trzon i szyja, jednak w samym początku ciąży wyczuwa się Je najwybitniej na wysokości ujścia wewnętrznego, a więc na 1 granicy trzonu i szyi. W dalszym przebiegu ciąży mięknie trzon, wreszcie najpóźniej część pochwowa macicy.
Macica ciężarna rzadko leży w linii środkowej; przeważnie ■ zbacza ku stronie prawej,, opierając się w ostatnich tygodniach ciąży i dnem o łuk żebrowy prawy. Usuwające się przed rosnącą macicą jelita zajmują wówczas lewą połowę jamy brzusznej. Pod koniec ciąży przechyla się macica mocno ku przodowi wypuklając przed sobą powłoki brzuszne.
Oprócz części płciowych w ścisłem tego słowa znaczeniu, które powyżej opisaliśmy, ulegają przerostowi i poważny m zmianom w strukturze gruczoły mleczne. Mówić bęazien^ o nich w ustępie o laktacyi.
Zmiany w sąsiedztwie narządów rodnych zawdzięczają swoje powstanie częścią miśkowi rosnącej macicy, częścią przekrwieniu, i w związku z niem będącemu lepszemu odżywieniu tkanek.
W dolnej części brzucha, na pośladkach i udach przybywa znacznie tkanki tłuszczowej. W skórze brzucha a niekiedy i na pośladkach powstają bardzo często przedstawiające się
jako smugi różowe lub sinawo zabarwione. Rozstępy te powstają w tkance łącznej skóry właściwej, ponad niemi zaś przeciąga nie-! zmieniona powłoka nabłonkowa. Skóra brzucha przyjmuje nieco ciemniejsze zabarwienie, które bardzo wyraźnie występuje w linii środkowej brzucha w postaci smugi barwikowej. U osób mających czarne włosy, smuga ta miewa barwę bardzo ciemną.
Stawy miednicy ulegają rozpulchnieniu i zyskują pewną acz nieznaczną ruchomość. Tak w stawie spojenia łonowego, jak i w stawach krzyżowo biodrowych gromadzi się nieznaczna ilość mazi stawowej.