94291401

398 K. PANEK

w kanalikach moczowych. Doświadczenia te klasyczne w swoim rodzaju rozstrzygałyby sprawę ostatecznie w myśl teoryi Bowmana i Heidenhaina, gdyby ich wartość dowodowa nie była tylko częściowa. Badania bowiem Adamiego stwierdziły, że nie można prostą podwiązką tętnicy nerkowej wyłączyć naczyń kłębuszków z obiegu krwi, ponieważ istnieją anastomozy pomiędzy tętnicą nerkową a pe-wnemi gałązkami tętnic jajnikowych, dzięki czemu część istoty korowej zaopatrzoną bywa w krew także inną drogą.

Usiłowano również w inny sposób oddzielić czynność kłębuszków od kanalików nerkowych, jednakże jakkolwiek te sposoby ostatecznie dały ten sam wynik, nie można nadawać im większego znaczenia ze względu na bardzo znaczne zaburzenia, które bądź wskutek zcinania substancyi korowej, bądź wskutek zaczopowywa-nia tętnic w krążeniu krwi w nerce się wywołuje.

Streszczając wyniki wszystkich tych doświadczeń, musimy dojść do wniosku, że powstawanie moczu trzeba przypisać czynności zarówno kłębuszków Malpighiego, jak i nabłonków kanalików nerkowych, przyczem pierwszym z tych utworów przysługuje w głównej mierze własność wydzielania wody i soli mineralnych, zaś drugim wydzielanie innych składników stałych, zwłaszcza organicznych. Lecz uwzględniając, że zarówno w kłębuszkach, jakoteż i w kanalikach nerkowych, elementem czynnym są przedewszyst-kiem komórki, posiadające oczywiście własności żywej protoplazmy, nie znajdujemy podstawy do twierdzenia, że elementy te nie mogą posiadać także zdolności chłonienia pewnych substancyi, a więc j| czyli, że mocz jest właściwie wynikiem czynności wydzielniczej J| i chłonnej, która stale ma miejsce w nerce.

Rola układu nerwowego. Czynność wydzielnicza nerek pozostaje podobnie jak innych gruczołów niewątpliwie pod wpływem układu nerwowego. Wskazuje na to bogactwo włókien nerwowych w miąższu nerkowym, oraz spostrzeżenia, z których wynika, że pewne stany psychiczne, zwłaszcza silne wstrząsy nerwowe powodują wzmożone wydzielanie moczu. Badania jednakże dotychczasowe bezpośredniego wpływu nerwów na wydzielanie moczu nie zdołały wykazać. Związek bowiem, jaki zachodzi między układem nerwowym a czynnością nerek, daje się w przeważnej części odnieść do zmian ciśnienia krwi, bądź to w ogólnem krążeniu, bądź też w samych nerkach. Jak wspomniano wyżej, przecięcie splotu nerwowego zaopatrującego nerki powoduje rozszerzenie naczyń krwio-