94292001

404 K. PANEK

Mimo tej zależności od woli, doświadczenia przekonywują niezbicie, że jest to akt odruchowy. Jeśli bowiem wedle Goltza przetniemy u psa rdzeń pacierzowy na granicy kręgów piersiowych i lędźwiowych występuje wprawdzie z początku porażenie pęcherza utrzymujące się jakiś czas, które atoli mija po pewnym czasie i gdy zwierzę przyjdzie do zdrowia po tym ciężkim zabiegu rozpoczyna się okresowo normalne wydalanie moczu w drodze odruchowej.

Włókna nerwowe pęcherza przebiegają u psa w dwóch drogach nerwowych; w nerwie podbrzusznym (n. hypogastricus} i w nerwie wzwodowym (n. erigens). Oba te nerwy zaopatrują zarówno mięsień wydalający, jak i zwieracz, jakkolwiek role ich są odmienne. Z badań mianowicie Z e i s s 1 a wynika, że podrażnienie końca obwodowego przeciętego nerwu wzwodowego powoduje skurcz mięśnia wydalającego, a rozkurcz, względnie zwiotczenie zwieracza wewnętrznego. Obie te czynności atoli odbywają się niezależnie od siebie, ponieważ pomiędzy wystąpieniem rozkurczu zwieracza i następowego skurczu mięśnia wydalającego upływa pewien okres czasu, wobec czego nie można uważać wypływu moczu jako bezpośrednie i wyłączne następstwo skurczu pęcherza. Zadrażnienie końca obwodowego przeciętego nerwu podbrzusznego powoduje wypełnienie się pęcherza moczem i zacisk zwieracza wewnętrznego. Spostrzeżenia te wskazują, że nerw wzwodowy (n. erigens) prowadzi włókna ruchowe dla mięśnia wydalającego, a hamujące dla zwieracza, zaś nerw podbrzuszny (n. hypogastricus} ruchowe dla zwieracza a hamujące dla mięśnia wydalającego. Pomienione włókna nerwowe biorą swój początek w rdzeniu pacierzowym. Mianowicie pierwsza grupa odchodzi przez tylne korzonki nerwów krzyżowych 1-szej i 2-giej pary i przechodzi do nerwu wzwodowego, wraz z którym biegnie do splotu podbrzusznego (plexus hypogastricus) a stąd do pęcherza i ciał jamistych prącia. Drugi rodzaj włókien odchodzi z rdzenia pacierzowego drogą przednich korzonków nerwów lędźwiowych 3-ciej i 4-tej pary, zdąża przez ratm cotnmunicantes do pnia nerwu współczulnego, a stąd wraz z włóknami nerwów kreskowych (nn. mesenterici) do zwoju kreskowego dolnego (ganguon mesentericum ififermis), by w dalszym przebiegu dostać się przez splot podbrzuszny (p!exus hypogastricus) wraz z włóknami nerwu podbrzusznego do pęcherza.

Drażnienie nerwu wsp dczulnego u zwierzęcia wywołuje skurcz pęcherza, połączony jednak z objawami bólu. Podobny wpływ wy-