94292801

412 K. PANEK

nieprawidłowych również pobudzić może gruczoły potne do wzmożonej czynności, n. p. w przebiegu chorób zakaźnych, gorączkowych, jak niemniej schorzeń nie przebiegających zresztą z podwyższeniem ciepłoty.

Wydzielnicza czynność skóry pozostaje w antagonistycznym stosunku do czynności nerek. Obfitemu wydzielaniu potu towarzyszy n. p. w czasie upałów skąpe wydzielanie moczu zgęszczonego, natomiast w czasie wzmożonego wydzielania moczu zmniejsza się ilość wody wydzielanej przez skórę. Wedle doświadczeń Petten-< kofera i Voita z całej ilości wody, jaką n. p. ustrój w ciągu' doby traci, wydziela siy u człowieka 60% moczem, zaś 40% drogą skóry i płuc. Według Seguina ilość wody wydalonej przez skórę pozostaje w stosunku do pary wydalanej przez płuca jak 11:7.

U zwierząt mięsożernych przewyższa znacznie wydzielanie wody drogą moczu wydalanie skórne, n. p. u psa wydziela się 70°/₀ moczem, zaś 30°/₀ innemi drogami, natomiast u zwierząt roślinożernych zachodzi stosunek odwrotny: n. p. u konia 30°/₀ drogą moczu, 70°/₀ przez skórę.

Wymiana gazów drogą skóry. Oprócz wydzielania wody i substancyi stałych należy także wspomnieć o wymianie gazów drogą przewiewu niewidzialnego skóry. Sprawie tej przypisywano ongi ważne znaczenie życiowe, tłumacząc objawy ciężkich przypadłości, jakie zauważyć się dają w następstwie zniszczenia lub poparzenia skóry na znacznej przestrzeni, lub też po pokryciu tejże nieprzepuszczalną powłoką. Tłumaczono zjawisko to wstrzymaniem przewiewu niewidzialnego oraz zatrzymaniem ciał trujących, które w zwykłych warunkach drogą skóry wydalone bywają. Ścisłe badania jednak prowadzone w tym kierunku zapatrywań tych nie potwierdziły. Obecności jakichkolwiek ciał trujących wśród składników potu nie wykazano, zaś wymiana gazów drogą skóry, analogiczna do płuc, jakkolwiek niewątpliwie w pewnym stopniu zachodzi, jest tak nieznaczna, iż trudno jej przypisać poważniejszej roli w procesach życiowych ustroju. Szkodliwych następstw upośledzonej funkc.yi skóry należy raczej upatrywać w zaburzeniach regu-lacyi ciepła, względnie powstaniu pewnych produktów trujących przy zniszczeniu skóry n. p. przy poparzeniu;.

Wraz z wydzielaniem potu odbywa się drogą skóry bezsprzecznie w małym zakresie wydzielanie bezwodnika węglowego i równoczesne pochłanianie tlenu. Wedle A u bera i Lan gego wynosi