FizykaII30201

296

«

stek eteru, czyli według iloczynu z połowy masy i z kwadratu natężenia drgań tychże cząstek. Chyżo ść rozchodzenia się światła nie zależy wcale od dalekości, natężenia i kształtu drgań przez pojedyńcze cząstki eteru wykonywanych i jest wypróżni dla każdej barwy jego ta sama, albowiem dla wszystkich gwiazd, tak białych jak czerwonych, żółtych, niebieskich i fioletowych, znaleziono stateczną ilość aberacyi zupełnie równą. Chyżość ta przesyłania dalej faleczek eterycznych zawisła tylko od własności ich przewodnika czyli pośrednika. Ciała nieprzeźroczyste wstrzymują fale eteru w dalszem ich rozchodzeniu się; ciała zaś przezroczyste dozwalają eterowi, znajdującemu się w ich . wnętrzu, przesyłać drgania te dalej. Jeżeli elastyczność jego zmieni się, także chyżość światła ulega zmianie, a z nią i długość faleczki; jednak w każdym ruchu falowym czas pełnego drgnienia jest ilością stałą, wskutek czego ton i barwa zwykle niezmieniają się, chyba że zachodzą okoliczności, w § 39 rozważane. Z ogólnych praw ruchu falowego (§ 4 i 7) wynika, że chyżość światła V w eterze, mającym gęstość d. a elastyczność (\ wyraża się formułką

tudzież, że elastyczność eteru, w którym przesyłanie faleczek tak ogromnie prędkiem się okazało, jest bardzo znaczna, gęstość zaś jego nadzwyczajnie nikła. Atoli ani jednej, ani drugiej z tych dwóch ilości, e i d, bezpośrednio wymierzyć niepodobna.

Według teoryi undulacyjnej chyżość każdego światła jest jednakowa, czy ono od słońca, czy od gwiazd, czy nareszcie od przedmiotów, na ziemi gorejących, pochodzi, co właśnie postrzeżenia Romera, Bradleya i francuzkich fizyków Fizeau i Foucault potwierdziły. Z hypotezy wypływu nie można już tego prostego zjawiska wytłumaczyć bez przypuszczeń posiłkowych; lecz za to aberacyę światła łatwiej z niej tłumaczyć, niż z teoryi undulacyjnej, w której trzeba koniecznie przyjąć, że eter przyziemski nie ma udziału w rocznym biegu ziemi, lecz ją wolno przenika, (zdaniem Jounga ¹ z małym albo wcale żadnym oporem), przechodząc poniekąd tak przez dziureczki pomiędzy molekułami

1

J Thorn. Joung. Experiments and Calculations relatirc te Physic. Optics-1'liilosopliical Transaotions, 1803.