337
337
\
ktu A, należycie wstecz przedłużone, schodzą się w punkcie fi, w którym zdaje się leżćć ów punkt A. Nietrudno zaś okazać, że kąt HBH'y> HAU'. Wszak gdy PQ, P'Q' są prostopadłe Padania w punktach Ii i U', zatćm ABP i AU'P' kąty padania promieni AU i AH\ widocznie dla AU'P’ — AJP, mamy UAW = AJP— AHP=AH'P' — AHP, t. j. kąt HAW jest to różnica między kątami padania obydwóch promieni AU i AW. Podobnym sposobem okazać można, że także kąt UBU' jest różnicą między kątami załamania OUQ i OU'Q' tychże pro-niieni. Położywszy tedy AUP—a, HAH' = a', OHQ = fi, UBW~S', mamy AWP’ = aĄ-a', OIl'Q' — fi -|- fi\ a na mocy prawa Snelliusa: sin « : sin fi = n: 1, czyli sin a = n sin §> jeśli n jest współczynnik załamania światła, przechodzącego z wody w powietrze. Tak samo
sin (rc -Ą- a?) — n sin {fifi'), czyli a cos a' -[- cos a sin «' = n {sin fi cos fi' -\- cos fi sin fi'), niewielkićj wartości kątów u' i*fi' można sin a' — cos a' —- x f s{n p1 ' — fi', cos fi' --1 położyć, zatem mamy sin cc —|— a' cos n — n sin fi fi- n fi' cos fi, a Po wypuszczeniu zrównania sin a —n sin fi, także
, fi' cos n
n cos a —n 8' cos 8, z czego —r =-- .
r a n cos fi
Pecz cos a —\J l—gin a2, n cos fi — n\/1 — sin fi2, czyli
n cos fi— ril sin p2 s/n2 — sin a2, zatćm dla n<fil musi być koniecznie fi'fi> t. j. punkt fi eż7 wyżćj, niż punkt A. Gdy to samo o każdym innym pun-Q|e pod wodą, posyłającym załamane promienie do oka, powie-zieć można, więc przytoczone wyżćj zjawiska są zupełnie uzasadnione.
Miejsce obrazu fi punktu A pod wodą zawisło zresztą od Położenia oka nad jćj powierzchnią; następstwo wszystkich, w ten sposób pojawiających się obrazów danego punktu, daje osobną krzywicę, mającą nazwę diakamtyki, którćj własności w tomie dodatkowym są wyłożone.
powietrzu atmosferycznem rozchodzi się światło dopóty w liniach prostych, póki promienie jego zostają w warstwach Je nakowćj gęstości. W przechodzie zaś z warstw rzadszych do
Fizyka T. IX. 43