FizykaII02301

18

niu BB odbędzie raptem jeden tylko ruch wsteczny BA, okaże się w pierwszym razie sama tylko fala zgęszczona, w drugim zaś powstanie tylko fala rozrzedzona.

Do uzmysłowienia tych drgań podłużnych i sposobu ich rozchodzenia się falami służy przyrząd Wheatstona, opisany w tomie dodatkowym.

Jeżeli zaś punkta wspomnionego rzędu odbywają drgania prostopadle do linii szeregowej, wtedy te drgania zowią się poprzeczne >m, a kierunek ich ruchu tworzy kąt prosty z kierunkiem rozchodzenia się fal. Taki, poprzecznie drgający ruch nie zawsze następuje, kiedy pierwotny ruch punktu najprzód poruszonego jest poprzeczny, lecz tylko wtedy, gdy wypadkowa wszystkich sił, działających na pojedyńcze punkty rzędu w chwili, kiedy one swoje miejsca równowagi opuściły, jest prostopadłą do linii szeregowój. Przebieg falowania z poprzecznemi drga-' niami wyjaśniony już wyżej dostatecznie. Wszystkie punkta na linii prostej AZ {Mg. 9) przechodzą powoli, jeden po drugim,

J,

/

-f:

Mg. 9.

nad linię AZ o kawał drogi nb, a potem powróciwszy na-kształt wahadła do miejsca równowagi na tej linii AZ, wychyli się od niej na dół o kawałek drogi ac — ab i tym sposobem pełne drgnienie odbędzie. Wskutek tego. po upływie czasu /' pełnego drgnienia punktu c, sięga ta forma ruchu, jak widzieliśmy, od punktu pierwotnie poruszonego a aż do punktu r, który rozpoczyna swój ruch drgający w prostopadłym do AZ kierunku w tej samej chwili, kiedy właśnie punkt a pełne drgnienie ukończył. Wówczas punkt sc, który o */₄ 7'później przeszedł w ruch, niż «, znajduje się w największem oddaleniu od linii AZ, (łączącej miejsca równowagi) powyżej tej linii w punkcie H, a punkt T

Tj, który o — później, niż a, drgać zaczął, powrócił właśnie do

swej równowagi na linii AZ, aby w nr stępnśj chwili na drugiej stronie tejże linii mógł ten ruch dalej odbywać; nareszcie punkt

w poprzeczny ruch ' ^z drgający, '.skoro jeden z nich a podniesie się