341
341
u, osi soczewki. MN przecięcie jej płaszczyzną,
warny promienie, padające na soczewkę niedaleko od jćj środka optycznego, promieniami środkowemi, a bliskie brzegów brze-gowemi. Odległość połączenia się pierwszych, pochodzących od świecącego punktu, położonego na osi dwuwypukłej soczewki, po przejściu przez nią wynaleść można następującym sposobem. Niechaj S {Fig. 183) będzie punktem, np. czerwono świecącym na
Fig. 183.
AS położoną przez oś op-
z. tyczną, C środkiem kulistości powierzchni przedniej, C zaś tylnćj,
nareszcie O śiodkiem optycznym soczewki, a BC=r2.
Promień światła SA, padający na soczewkę w kierunku osi, będąc w punkcie padnięcia A prostopadłym do stycznej przedniej powierzchni, idzie dalej bez załamania się i dla tej samej przyczyny występuje niezałamany w pukcie B z soczewki, zatrzymując kierunek tejże osi. Każdy zaś inny, od S pochodzący promień doznaje w przechodzie przez soczewkę pewnego odchylenia z pierwotnego kierunku swego. Promień SM, wstępujący W szkło, załamuje się najprzód do prostopadłej padania C'x w punkcie M, będącej tu promieniem krzywizny przedniej powierzchni, i bierze kierunek MG. W punkcie G występując ze szkła, załamuje się znowu na tej samej płaszczyźnie SMN od prostopadłej padania Cy w punkcie 6', będącej przedłużeniem Promienia kulistości tylnej powierzchni, i postępuje dalćj w kierunku Gz, przecinającym oś w punkcie F. Pomyślmy sobie teraz, że cała figura raz się obróci około osi SE soczewki. W takim przypadku promień SM światła, padającego na nią, opisze powierzchnię stożkową SMN, utworzoną z samych promieni, zamykających ten sam kąt MSE z jej osią SE, które wszystkie muszą się jednakowo w niej załamywać i dla tego po wyjściu z soczewki otrzymać kierunek nachylony do osi SE pod takim samym kątem, jaki z nią zamyka promień załamany Gz. Punkt ł będzie przeto w tym razie wierzchołkiem powierzchni stożkowej MEN, po którćj idą dalej promienie punktu S, wy-stępującc z soczewki po dwukrotnem w niej załamaniu i zbierające się razem w punkcie ń'jćj osi. Oddalenie AF tego punktu