FizykaII36601

362

re rozmaicie można odmieniać, okazało się też, że niebieskie koloryty są dopełniającymi żółtych, ą różne, cieniowania barwy zielcnćj tak samo znowu czerwonych barw. '

O składzie światła białego z siedmiu barw widma przekonać się jeszcze można za pomocą optycznego krążka Newtona. Jest to kółko tekturowe, mające blisko 35 centimetró w średnicy, podzielone na siedm wycinków, których powierzchnie tak się mają do siebie, jak powierzchnie odpowiednich barw w widmie pryzmaty cznem; środek i brzegi jego są pokryte czarnym papierem, a rzeczone wycinki nałożone odpowiedniemi barwami, jak po sobie w widmie następują. Jeżeli na masywną krąglicę, obracającą się bardzo prędko około pionowćj osi, włożymy takie kółko, siatkówka oka otrzymuje prawie jednoczesne wrażenia siedmiu barw widma i dla tego powierzchnia kółka białą wydawać się będzie lub przynajmniej szarawą dla tego, że barwy pokrywające je nie są zupełnie czystemi barwami widmowem:-Nałożywszy na to kółko tylko kilka barw, otrzymujemy wskutek takićj rotacyi barwę z nich złożoną, gdyż jedno wrażenie w oku przetrwa zawsze drugie, które się z tamtem miesza i tej mieszaninie odpowiednie czucie w nerwach wzroku wywołuje.

Pierwszy Newton rozłożył białe światło za pomocą grania-stosłupa, a następnie je złożył, rozróżniając w niem siedm świateł niejednakowo łamliwych, które nazwał światłami pro-stemi lub pierwotnemi. Brewster, profesor w Edymburgu liczy tylko trzy barwy pierwotne, mianowicie: czerwoną, żółtą i błękitną., gdyż patrząc na widmo słoneczne przez szkła zabarw⁵ o-ne, które przepuszczają tylko pewne barwy, a inne pochłaniają, dostrzegł, że barwy: czerwona, żółta i błękitna istnieją we wszystkich częściach widma. Na mocy więc tego postrzeżenia twierdzi on, że widmo słoneczne składa się z tych trzech widm pierwotnych równćj rozciągłości, nałożonych jedno na drugie; tudzież, że te widma mają swoje maxima natężenia w rożnych miejscach, z czego nietrudno mu wytłumaczyć rozmaite barwy widma słonecznego.

§ 61. Linie Fraunhofera wwidmie pryzmatycznym. Dla otrzy» mania widma słonecznego z dobrze odznaczonemi siedmioma barwami potrzeba, aby otwór w okiennicy, przez który przeclm-