45600 str 024 025 (3)

11. SKĄD I KIEDY PRZYBYLI DO NAS?

Dawno już niesłuszne okazały się twierdzenia, że bajki wywodzą się z jakiegoś jednego, prastarego źródła, ze starożytnych Indii czy bliżej nie określonego terenu wspólnoty prakulturowej Ariów. Dziś wiemy, iż źródeł pomysłów bajkowych jest bardzo wiele i że niezależnie od tego, czy początek opowiadaniu dał anonimowy bajarz, sędziwy mnich czy książka, o ludowości bajek świadczy właśnie ów fakt, iż krążą one w przekazie ustnym i że w tradycji żywej zostały utrwalone lub z niej wydobyte. Niektóre pomysły sięgają głębokiej starożytności, inne średniowiecza, jeszcze inne pochodzą z czasów nowożytnych i nam współczesnych. Bajki, wędrując z miejsca na miejsce, z kraju do kraju, nabierają cech lokalnych, i jeśli szczególnie przypadną do gustu słuchaczy, mnożą się w wielu wariantach i zrastają ze środowiskiem, tak że gotowiśmy uważać je za produkt rodzimej kultury. Czy potraficie odpowiedzieć na pytanie, skąd przybyli do nas:

1.    uczeń czarnoksiężnika

2.    królewna Śnieżka

3.    kot w butach

4.    złota rybka

5.    Unibos

6.    siedmiu mędrców

1. Kopciuszek

8.    król i opat

9.    Alibaba i czterdziestu rozbójników

10.    dary wiatru północnego

1 2. ZNAJDŹ WŁAŚCICIELI

Bohaterom literatury ludowej towarzyszą często zwierzęta prawdziwe, obdarzone ludzkimi cechami, i fantastyczne — oraz przedmioty zwykłe i magiczne. Wystarczy wymienić tu dla przykładu wspaniałe konie, straszne smoki i cudowne pierścienie. Zwykle pełnią one określoną, szablonową rolę i wiązane są z różnymi postaciami. Ale bywają i takie, które tradycja przyznała ściśle określonym bohaterom na ich wyłączną własność. Niektóre zespoliły się z nimi aż tak, że z biegiem lat oderwane od tekstu opowiadania poczęły pełnić rolę symbolu lub przysłowia.

Spróbujcie odnaleźć właścicieli koguta oraz wymienionych niżej przedmiotów:

1.	lampa	6. domek z pierników
2.	pantofelek	7. buty
3.	łoże	8. czerwona czapeczka
4.	kogut	9. zaczarowane zwierciadło
5.	jabłko	10. Sezam

25