460
§ 73. Uginanie się światła. (Infleksya). Przez uginanie się światła rozumiemy zmianę, jakiój ono doznaje, przechodząc przez jeden mały otwór lub więcój takich otworów, albo przebiegając w pobliskości brzegów rozmaitych ciał, czy to ostrych, czy tępych. Zmiana ta polega na zbaczaniu promieni światła od pierwotnego swego prostolinijnego kierunku, przechodzącem nawet w przestrzeń cienia i połączonem z powstaniem różnobarwnych prążków w białem świetle, a jednobarwnych, poprzedzielanych ciemnemi paskami, przy użyciu do tych doświadczeń światła jednobarwnego. Już Grimaldi uważał zbaczanie promieni światła, strychujących brzegi ciał nieprzezroczystych. Później badał Newton zjawiska infiexyi i wywiódł prawo jej na drodze doświadczenia, lecz dopiero Joung, usiłując wytłumaczyć te zjawiska z teoryi undulaćyjnój, odkrył między niemi związek wewnętrzny. Fresnel poszedł tą drogą dalćj i rozwinął w swoim pamiętniku sur la diffraction de la lumiere całą teoryę zjawisk ińfiexyjnych, którą późnićj Fraunhofer 1), Herszel i Schwerd 2) udoskonalili. Fresnel zbadał i wytłumaczył zjawiska powstające wskutek przejścia promieni światła przez bardzo wązką szparę lub blisko cienkiego ciała nieprzeźroczystego, Frauenho-fer zjawiska siatek, (rozumiejąc w optyce pod tą nazwą zbiór nieprzeźroczystych i przezroczystych pasków lub linii, bardzo do siebie zbliżonych, jak to naprzykład rodzaj grzebienia na blaszce metalowćj lub szereg kresek, równoodległe do siebie porobionych diamentem na szklannej tafelce i tworzących części nieprzeźroczyste siatki), a Herszel zjawiska, powstające w prze-chodzie światła przez jeden lub więcój małych otworów kształtu trójkątnego, kwadratowego, lub kolistego. Schwerd nareszcie dał zupełne tłumaczenie wszystkich zjawisk uginania się światła przez otwory jakiegokolwiek kształtu i rozmieszczenia.
Jeżeli przez wązką szparę pmnową pada światło słoneczne dó ciemnój izby w poziomym kierunku, a w oddaleniu 2 lub 3 metrów od tój szpary znajduje się czarna zasłona AB (Fig- ^ na nast. str.) z małą na pół linii szeroką i do tamtój równoodległą szparką, wówczas wiązka promieni op nietylko idzie
Fraunhofer. Denkschriften d. kim. Acad. d. Wissenschaften zu Munchen-
Schwerd. Beugu.igserscheńiungen. Mannheim. 1835.