FizykaII53801

53*

jest tak mała, iż w ciałem świetle barwnemi się okazują, widać tylko jeszcze środkową część figury, jednostajnie zabarwioną, a krzywice całkiem znikły z pola widzenia. Także tafelka spa-tu islandzkiego, z należytą starannością wyciosana równoodległe do osi, okazuje te krzywice; jednak są one tu daleko węższe, niż w równie grubej tafelce kryształu górnego. Tafelka zaś kwarcu, której powierzchnia zamyka z osią optyczną kąt 45°, daje pomiędzy szczypczykami turmalinowemi w świetle jednobarw-nem prawie całkiem proste, naprzemian jasne i ciemne paski, które są niejako przedłużeniami hiperbolicznych gałęzi w tafel-kach, szlifowanych równoodległe do osi kryształu. Jeżeli dwie takie na krzyż złożone tafelki kwarcu lub gipsu równej grubości, które w świetle jednorodnem hiperboiiczne krzywice okażu-ją, umieścimy w. szczypkach turmalinowych, których płytki poprzednio do położenia krzyżowego zosrały sprowadzone, widać krzywice, w fig. 5 na tabl. VIII przedstawione, już wbiałem świetle dziennem, lecz są one tu barwnemi, a kolory ich następują po sobie prawie całkiem według skali pierścieni Newtona, poczynając od czarnego w samym środku figury, co jest rzeczą naturalną;' zabarwienie bówiem zawisło tu od różnicy dróg, odbytych w j ednej i drugiej tafelce. Także dwie tafelki kwarcowe równćj grubości, wycięte z kryształu pod kątem nachylenia do osi = 45° i na krzjż położone, okazują w przyrządzie turmali-nowyrr. takie same barwne paski, które począwszy od czarnego środkowego następują po sobie na obu stronach w rzeczonym porządku barwnych pierścieni Newtona. Savart połączył takie dwie, na krzyż złożone, tafelki kwarcu z płytką turmalinową i nazywa ten przyrząd połai-ys/ropem, gdyż patrząc przezeń widzi się zaraz wspomnione prążki barwne, skoro tylko światło, przychodzące w ten sposób do oka, jest spolaryzowane. One występują tern okazalej, im zupełniejszą jest polaryzacya promieni przenikających, te trzy tafelki przyrządu, którym najsłabsze ślady polaryzacyi światła odkryć można, chociaż ten sam cel prostszym jeszcze sposobem da się osiągnąć, patrząc na źródło światła przez tafelkę turmalinową, zespoloną z inną jaką płytką krystaliczną, szlifowaną prostopadle do osi krzyształu.

«

§ 80. ?oiaryzacya kolista i eliptyczna. Faleczki światła, w których cząstki, eteru odbywają swe drgania na płaszczyznach