FizykaII88101

875

siebie nachylone zwierciadła, były zawsze tak szerokie, iż naczyńko termometru tylko y₄ cz. średniego prążka jasnego zajmowało, a podniesienie temperatury obserwowano za pomocą mikroskopu. Przy tein urządzeniu jeszcze y₄₀₀ część stopnia Cels. rozróżnić było można. Przy każdem doświadczeniu temperatura w średnim prążku jasnym okazy wała się daleko wyższa, niżeli po obu stronach w prążkach czarnych. Dla dania przykładu przytoczę tu wypadek jednej takiej obserwacyi. Podczas gdy w tych termometr wyskokowy tylko różnicę temperatury ²%₀₀ cz. sto-

35-9

pnia okazywał, w tamtym różnica ^ cz. stopnia Cels. wynosiła.

Knoblauch ^v) wykazał interferencyą ciepła za pomocą pryzmy interferencyjnej Pouilleta (§ 71) i walcowej soczewki, przez którą puszczał promienie słoneczne na szklarnią pryzmę z bardzo tępym kątem. Za termoskop służyia tak zwana liniowa kolumna Melloniego, to jest, taka kolumna z pręcików bismutu i antymonu, w której skuteczne miejsca zlutowania leżały na linii prostej. Prowadząc powoli taką kolumnę przez zjawisko interferencyjne, igła multiplikatora okazywała zawsze większe odchylenie, jeśli kolumna w jasnym prążku stała, a nierównie mniejsze, gdy się na prążku ciemnym znajdowała. W tamtym np. uważał Knoblauch odchylenie. 1-2°, w tym zaś, przyległym do tamtego, tylko 0 25. Nie równie dokładniej i daleko wyraźniej można interferencyą ciepła promienistego uważać w połączeniu z uginaniem czyli inflexyą promieni jego. Uginanie zaś samo bez interferencyi spostrzegł najprzód Knoblauch ^{1 2}), puszczając heliostatem wiązkę promieni słonecznych do ciemnej izby przez wązką.3 2 mm. długą szparę, dającą się za pomocą śruby mi-krometrycznej to zwężać, to rozszerzać, podobnie jak przy doświadczeniach interferencyi światła. Równoodległe do płaszczyzny otworu można było przy pomocy śruby mikrometrycznei przesuwać liniową kolumnę Melloniego przez wiązkę promieni, rozszerzającą się w izbie za tym otworem. Przy tern rozmaicie odmiemanem doświadczeniu okazywało się zawsze, iż wiązka promieni ciepła była znacznie szerszą, niżby to w razie prosto-

1

*1 Monatsbcrichte d. Berliner Acad. na sierpień 1859; i Pogg. Anna!. T. 74.

2

Knoblauch Pogg. Ann. T. 74.