FizykaII93401

928

928

wiera w sobie słup rtęci {Fig. 478), a nad tym powietrze atmosferyczne zwykłej prężności na początku doświadczenia. Wysokość tego słupa, dodana do wysokości barometrycznej w razie, gcły owa rurka jest otwarta, lub do prężności (hi-drostatycznie oznaczonej) powietrza w rurce zasklepionej, daje ciśnienie, któremu prężność pary trzyma równowagę. Także jest w używaniu do tego samego celu naczynie, zamykane klapą, podnoszącą się do góry, gdy prężność pary stauie się większą od jej ciężaru, powiększonego o ciśnienie atmosfery. . Obciążając tę klapę znajomemi ciężarkami , oznacza się dokładnie temperaturę, w której para pokonywać zaczyna ich ciśnienie, a potem z tych danych oblicza się ciśnienie pary, odpowiednie jedności powierzchni, np. milimetrowi kwadratowemu. Tym ostatnim sposobem oznaczano też w istocie prężność pary wodnej w bardzo wysokich temperaturach. Ona wynosi w temperaturze -j- 100°-74C 777mm., przy -|- 111°C już 1131 mm. przy 122«C, 1601°-25 mm, przy 131°-35C, 2094-69 mm., przy 147^0,48C, 3306-39mm., a w temperaturze - 148°-26 Cels. 3359 54mm.

Chcąc oznaczyć prężność pary wodnej dla temperatur niżej zera, nadaje się rurce Torriczellego inny kształt, nieco w górze na dół zakrzywiony, aby można było z łatwością sprowadzać parę do niż-Fig. 478. szych temperatur przez zanurzanie tej górnej części rurki w śnieg, lub inną jaką mieszaninę oziębiającą. Bardzo wygodny jest też przyrząd na rysunku {Fig. 479 na nasi. sir.) przedstawiony. Kolbka b, zawierająca wodę, jest zatkana korkiem, przez który szczelnie przechodzi koniec zakrzywionej rurki d. gotując tę wodę wytrąca się z kolbki powietrze, a gdy to całkiem już nastąpiło, wtyka się dolny koniec 'rurki d do rtęci w naczyńku która za stygnięciem pary podnosi się w niej coraz wyżej, stosownie do prężności tej pary i ciśnienia atmosferycznego, wskazanego na dobrym barometrze. Dla osiągnięcia doskonałych rezultatów rurka d powinna mieć pionowe położenie, a wymierzanie wysokości słup-