Magazyn6
0001

292

BANKI

rezerwowych, których łączna wysokość wynosiła w r. 1935 305 milj. fr.

Dywidenda jest ustalana i wypłacana dwa razy rocznie; podlega ona podatkowi dochodowemu. O ile dywidenda — po potrąceniu podatków — przekracza 240 fr. od akcji, wówczas nadwyżka zysku w połowie przypada akcjonarjuszom, a w połowie — skarbowi.

Zarząd główny Banku Francuskiego spoczywa w rękach Gubernatora i dwóch Wice-gubernatorów, mianowanych przez Prezydenta Republiki, oraz sprawowany jest przez 5 komitetów, wyłonionych z Rady (Conseils des Regents).

Ważniejsze pozycje bilansu kształtowały się w ostatniem dziesięcioleciu jak następuje:

(W miljonŁrh fr. fr.)

(parytet monetarny z 1935 r. 100 fr. =>34,92 zł.)

Rok*^1	Zapai kruizców^l)	Zapas dewiz^1)	Portfel welulowy 1 pot. pod ustaw papier.	Dług Państwa*)	Obieg biletów	Natychmiast płatne zobowiązania
1913	3 972		2 374	_	5 665	830
1918	5 691	I 300	2 084*)	20 676	27 536	3 230
1925	5858	564	7 3*9	4* *63	44 °7*	2 327
1927	5888	2 424*)	3 905	3° 43*	56 30*	11080
1928	3* 838	32 845	4 588	9 130	62181	19 510
1929	41622	26 053	10 978	8 812	67 769	20 094
1930	53 583	26 205	11 386	8 504	76156	24 849
193*	68 481	21 5OO	9 786	*° 357	83 547	29 513
*932	83 *29	4 484	5 775	IO 002	82 721	24 328
*933	76 959	1162	6 390	9 387	80 638	16 954
*934	82 123	962	6 928	9 098	8* 855	20 343
*935	66 296	* 328	*3 338	9 000	81 150	** 578

a) Od 1913 do 1923 r. wi. — przeciętne roczne; od 1926 do 1935 r. stan w końcu rokv.

*) Od 1928 r. — tylko złoto; do 1928 r. — zapas kruszców i dewiz przeliczany według dawnego parytetu franka.

³) W końcu roku.

*) W latach 1915—25 nie uwzględniono w portfelu weksu objętych moratorjum.

*) Wraz ze złotem i srebrem nowozakupionem na podstawie ustawy z 7 8. 1926 r.

Literatura: Kncyciopćdir de Banęue et de Bouree: F Frań-ęo, r-Mareat. Tome I. La Banęue de France. 1930. — Ramon Gabrtei.- Hi tatrę de la Banęue de France. Paru 1999. — Lobeeu.- La Banęue de France. 1931. — Loit et Statut ęui rśgiseentla Banęue de France. 1931. — Pommlert La Banęue de France et l’Etal depuu ta criation iu ęu’ó not jourl. 1901. — Sprawotdania roctne Banku Francuskiego od 1800 r.

c) Bank Rzeszy (Reichsbank). Punktem zwrotnym w rozwoju bankowości niemieckiej jest ustawa bankowa z 14. III. 1875 r., która, zezwalając na dalszą działalność istniejącym wówczas t. zw. prywatnym bankom emisyjnym, powołała do życia naczelną instytucję emisyjną — Bank Rzeszy. Utworzony z Banku Pruskiego, otrzymał Bank Rzeszy oddzielną osobowość prawną w formie spółki akcyjnej; jednakże pod względem kierownictwa (należało do Kanclerza Rzeszy, Reichsbankdirekto-rium stanowiło jedynie organ wykonawczy) oraz kontroli (wykonywało Bankkurato-rium) podlegał państwu. Kapitał akcyjny, wynoszący 120 milj. Mk., znajdował się w rękach prywatnych. Szybki rozwój działalności Banku spowodował w 1899 r. podwyższenie kapitału zakładowego do 180 n.ilj. Mk. Wobec trudnej sytuacji Banku w okresie kryzysu gospodarczego w 1907 r. przeprowadzono w 1908 r. ankietę, w wyniku której zmieniano ustawę; granica emisji wolnej od podatku uległa podwyższeniu z pierwotnej sumy 250 milj. Mk. do 750 milj. Mk., ponadto bilety Banku uzyskały charakter prawnego środka płatniczego, stając się wymienialne wyłącznie na monety złote (dotychczas na „pieniądze niemiec-kie“). Okres do wybuchu wielkiej wojny to okres silnego rozwoju działalności Banku. Zapas złota z 287 milj. Mk. w chwili założenia wzrósł do 1 357 milj. Mk. w dniu 23. VII. 1914.

Po wybuchu wojny światowej zawieszono 4. VIII. 1914 r. wymienialność banknotów. Równocześnie Bank, dostarczając skarbowi państwa potrzebnych mu środków w drodze dyskonta bonów i weksli skarbo-