Magazyn6
6301

555

BUDŻET

we, administracyjno-rzeczowe i specjalne. Wydatkami osobowemi są wydatki na utrzymanie tych wszystkich osób, które Państwo zatrudnia przy spełnianiu swych zadań. Należą do nich wydatki na płace, łącznie z zasiłkami i nagrodami, wydatkami na umundurowanie, opłatami ubezpie-czeniowemi oraz składkami do Państwowego Funduszu Emerytalnego. Wydatki te objęte są paragrafami i i 2 każdego działu względnie rozdziału, z wyjątkiem wydatków na tych pracowników, którzy otrzymują wynagrodzenie niższe od wynagrodzenia, przewidzianego w najniższej grupie uposażeniowej odnośnego działu służby. Te ostatnie wydatki preliminuje się obecnie w odpowiednich paragrafach wydatków administracyjno-rzeczowych. Dalsze paragrafy, do 9-go włącznie, obejmują wydatki rzeczowo-administracyjne t. j. wydatki, służące na pokrycie potrzeb, związanych z normalnym tokiem administracji państwowej, jak wydatki na podróże służbowe, na pokrycie potrzeb biurowych i t. p. Paragrafy zaś następne, od io począwszy, obejmują wydatki specjalne t. j. wydatki, związane z agendami danego Ministerstwa a nie stanowiące kosztów utrzymania tegoż Ministerstwa, jak wydatki na oświatę pozaszkolną i na wychowanie fizyczne młodzieży w Ministerstwie Wyznań i Oświaty, wydatki na opiekę nad niezdolnymi do pracy w Ministerstwie Opieki społecznej i t. p.

Schemat preliminarzy budżetowych różni się zasadniczo tern od schematów budżetu, że prócz rubryki, obejmującej cyfry wydatków i dochodów na dany okres, zawiera jeszcze rubryki, obejmujące cyfry poprzedź niego budżetu oraz cyfry z wykonania budżetu za dalsze dwa lata wstecz — ponadto, że posiada rubrykę, zawierającą objaśnienia, w której są pomieszczone tabele etatów osobowych, a wydatki, objęte paragrafami, rozdzielone są na kategorje, dające bardziej szczegółowy obraz wydatków w poszczególnych paragrafach.

Odmienna od schematów budżetu administracji jest struktura planów finansowo-gospodarczych przedsiębiorstw, zakładów, monopolów oraz funduszów. Co do tych planów trudno jest wogóle ustalić jakąś regułę; zachodzą różnice zarówno w strukturze planów jednej grupy w porównaniu ze strukturą planów innej grupy, jak też i między planami w obrębie tej samej grupy. Zależy to oczywiście od odmiennej struktury samych przedsiębiorstw, zakładów i funduszów, uwarunkowanej ich rodzajem i działalnością. Można jedynie stwierdzić, że plany finasowo-gospodarcze zawierają w porównaniu z budżetem administracji mniejszą ilość paragrafów, są więc mniej szczegółowe, skoro naprzykład w grupie przedsiębiorstw i zakładów (B) w paragrafie i planów, noszącym nazwę „Administracja**, objęte są tak wydatki osobowe administracji, jak i wszelkie wydatki administracyjno-rzeczowe, które w budżetach grupy A pomieszczone są w ośmiu paragrafach. Wyjątek uczyniono w odniesieniu do planów finansowo-gospodarczych przedsiębiorstw Poczty, Telegrafu i Telefonu, do których zastosowano schemat budżetu administracji.

Budżet, który ma dawać obraz całokształtu gospodarki państwowej i umożliwiać jej kontrolę, winien pod względem treści odpowiadać pewnym zasadom, jakiemi są jego powszechność, jedność, prawdziwość i szczegółowość.

Z zasady powszechności budżetu wynika, że wszystkie wydatki i wszystkie dochody państwowe powinny znaleźć w całej pełni wyraz w budżecie. W sprzeczności z tą zasadą pozostaje zasada budżetowania netto, polegająca na tern, że przy dochodach potrąca się koszty ich osiągnięcia i wykazuje się w budżecie tylko nadwyżki dochodu, pozostałe po pokryciu wydatków, zaś przy wydatkach potrąca się część wydatków, pokrytą związanemi z temi wydatkami dochodami i wykazuje się nadwyżkę wydatków bez wykazywania dochodu, zużytego na pokrycie części wydatków. Budżet, realizujący w całej pełni zasadę powszechności, a zatem nieograniczający się do wykazywania w dochodach nadwyżek, a w wydatkach niedoborów, utrudnia wprawdzie szybką orjentację co do wyników gospodarki państwowej, ale za to przez ujęcie wszystkich dochodów i wydatków daje obraz całokształtu gospodarki państwowej. Wyłom w zasadzie powszechności na rzecz systemu budżetowania netto uczyniło wspomniane już poprzednio rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 17 marca 1927 Dz. U. poz. 195 o wydzieleniu z administracji państwowej przedsiębiorstw państwowych, przemysłowych, handlowych i górniczych oraz o ich komercjalizacji. W myśl tego rozporządzenia wymienione przedsiębiorstwa mogą być w drodze roz-