Magazyn6
5501

747

CUKROWNICTWO

Jeżeli wyznaczony kontyngent zasadniczy okazał się za wysoki i pozostałość tego kontyngentu przekraczała w końcu okresu wysokość przeciętnego jednomiesięcznego spożycia c. w kraju, wówczas nadwyżka zapasu mogła być zlikwidowana bądź przez zwolnienie na wywóz zagranicę, bądź przez odpowiednie zmniejszenie kontyngentu, wyznaczanego na następny okres.

Ponadto ustawa przewidywała wyznaczanie także kontyngentu eksportowego w przypadku zawarcia międzynarodowego porozumienia cukrowniczego w celu uregulowania eksportu c. i udziału w tern porozumieniu przemysłu polskiego. C., wywożony zagranicę poza ilością określoną kontyngentem eksportowym, podlegał opłacie w wysokości ioo zł od każdych ioo kg. W dniu 9 maja 1931 r. zostało zawarte w Brukseli na okres 5 lat międzynarodowe porozumienie cukrownicze, które skontyn-gentowało wywóz c. z poszczególnych krajów, i od tego czasu wyznaczano cukrowniom polskim kontyngenty eksportowe. Jednakże wspomniane porozumienie nie powstrzymało nawet spadku ceny c. na rynku światowym, a to z powodu wzrostu zapasów c. powstałego wskutek obniżenia się pod wpływem kryzysu gospodarczego zapotrzebowania na c. na rynku światowym.

C., nieobjęty kontyngentem zasadniczym, ani zapasowym, mógł być wypuszczony z cukrowni na rynek wewnętrzny do spożycia jedynie za opłatą podatku spożywczego w wysokości, ustalonej dla c. pozakon-tyngentowego, i to dopiero po wyczerpaniu przypadającego w danym okresie ogólnego kontygentu zasadniczego wszystkich cukrowni.

Ustawa upoważniała władze rządowe do regulowania ceny c„ wypuszczanego przez cukrownie na rynek wewnętrzny, oraz do podwyższania i obniżania cła prz}'wozowe-go od c.

Omawiana ustawa wprowadziła na okres 4 lat uprzywilejowanie dla cukrowni małych i odległych od portu wywozowego przez przyznanie im na ten okres dodatków do kontyngentu wewnętrznego kosztem innych cukrowni. Dodatki te jednak okazały się niedostateczne dla zrównania wyników gospodarki dwu odrębnych grup cukrowni tak dalece, iż przemysł cukrowniczy wkrótce uzupełnił postanowienie ustawy w tym w zględzie przez zawarcie układu, który wprowadził dla dużych cukrowni (o produkcji rocznej powyżej 80000 q c.) świadczenia pieniężne na potrzeby mniejszych cukrowni.

Wspomniana ustawa wprowadziła zmienne z roku na rok kontyngenty zasadnicze dla poszczególnych cukrowni, określające uprawnienie do zbytu cukru na rynku wewnętrznym proporcjonalnie do rzeczywistej produkcji. Taka zasada przydziału kontyngentu wewnętrznego wywołała w pierwszych latach obowiązywania ustawy wyścig produkcji, który doprowadził zkolei do układu wewnętrznego w przemyśle cukrowniczym, normującego podział produkcji i kontyngentów pomiędzy grupy cukrowni i następnie pomiędzy poszczególne przedsiębiorstwa. Pod wpływem tego układu oddziaływanie norm omawianej ustawy na kształtowanie się stosunków gospodarczych w przemyśle cukrowniczym stało się iluzoryczne. Wskutek tego ustawa ta została uchylona dekretem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 3 grudnia 1935 r. o regulowaniu gospodarki cukrowej i buraczanej (Dz. U. R. P. Nr. 88, poz. 548), opartym na odmiennych zasadach. Dekret ten zmierza do zabezpieczenia należytych warunków dla produkcji buraków cukrowych przez wprowadzenie podziału ogólnych kontyngentów cukru przeznaczonego dla rynku wewnętrznego w pierwszym rzędzie pomiędzy rejony produkcji, mające na celu zapewnienie właściwego rozmieszczenia produkcji cukru z punktu widzenia potrzeb rolnictwa.

Uwzględniając konieczność zachowania pewnej stabilizacji stosunków zarówno w przemyśle cukrowniczym, jak i w zakresie produkcji buraków cukrowych, dekret wprowadza zasadę podziału ogólnego kontyngentu wewnętrznego pomiędzy rejony produkcji, a następnie kontyngentów rejonowych pomiędzy poszczególne cukrownie stosunkowo do kontyngentów rejonów względnie cukrowni w poprzednim okresie kampanijnym. Zarazem jednak dekret umożliwia władzom państwowym wpływanie na właściwe rozmieszczenie plantacyj buraczanych tudzież na rozwój produkcji cukru, uprawniając te władze do ustalania rejonów produkcji, do poddawania rewizji w okresach trzyletnich poczynając od kampanji 1941/42, wysokości kontyngentów wewnętrznych poszczególnych cukrowni, a nadto rezerwując tym władzom prawo rozdziału ilości ogólnego kontyngentu wewnętrznego, powsta-