94296601

550 S. KOZNIEWSKI

stawia w łączności przyczynowej z gruczołami przytarczycznymi. Niektórzy autorowie, jak Biedl, uważają jako fakt ustalony, że wszystkie postacie ludzkiej tężyczki mają toż same źródło przyczynowe, a mianowicie w gruczołach przytarczycznych i twierdzą, że pogląd ten uznawanym jest przez wszystkich miarodajnych klinicystów. Teorya powyższa nęci wprawdzie swoją jednolitością ujmowania, jednak poparcia i dokładnego sprawdzenia jej oczekiwać musimy od anatomii i histologii patologicznej: jak dotąd odnośne dane są nieliczne i niewystarczające.

Terapia zastępcza dała rezultaty nieco odmienne od tych, jakich się spodziewali ci badacze, którzy stali na gruncie zupełnej czynnościowej odrębności tarczycy i gruczołów przytarczycznych. Okazało się bowiem, że w przypadkach zarówno tężyczki pooperacyjnej, jak i tężyczki macierzyńskiej, podawanie większych ilości gruczołu tarczowego lub wyciągów z niego działa często skutecznie, usuwając lub uśmierzając chorobę. Ponieważ w preparatach tarczycy zawarte są także gruczoły przytarczyczne, więc niektórzy autorowie przyjmują, że właśnie składniki gruczołów przytarczycznych są czynnikami, działającymi na objawy tężyczki. Należało się tedy spodziewać, że z samych gruczołów przytarczycznych można będzie uzyskać przetwory' znacznie lepiej i silniej działające. Przetwór taki sporządził przy użyciu specyalnej metody Vassale i nazwał go paratyreoidyną. Sam Vassale stwierdził skuteczność tego środka w przypadkach rzucawki u ludzi i u zwierząt. Natomiast cały szereg innych autorów (Biedl. Pineles) stwierdzili, że w przypadkach tężyczki u psów przetwór Vassalego pozostaje bez działania, natomiast otrzymać można pomyślny skutek leczniczy przez podawanie dużych dawek przetworów z tarczycy. Kocher zaś stwierdza pomyślne skutki leczenia tarczycą napadów tężycz-kowych u ludzi. Energiczne stosowanie przetworów tarczycznych sprowadzało cofanie się objawów tężyczkowych a po dłuższej zaś kuracyi — zupełny brak napadów.

Jeżeli powyższe wyniki zestawimy z faktami takimi, jak, że w razie wycięcia tarczycy pozostałe gruczoły przytarczyczne ulegają przerostowi a w razie wycięcia gruczołów przytarczycznych przerasta tarczyca, wtedy nasuwa się wniosek, że chociaż czymność tarczycy i gruczołów przytarczycznych jest różną, to jednak zu-₍ pełnie niezawisłemi od siebie one nie są, czyli że gruczoły te ze-