Magazyn6g001

666

IND JE ZACHODNIE

Analfabetyzm jest prawie nieznany w posiadłościach holenderskich, a mały na wyspach Dziewiczych (16%).

Panuje język angielski, lecz oficjalnym jest francuski albo holenderski w poszczególnych kolonjach, ponadto w Haiti francuski, a w San Domingo hiszpański. Warstwy nieeuropejskie mówią żargonami: kre-olskim lub haityjskim (mieszany francuski lub hiszpański z murzyńskim i angielskim) na Hispanioli, papiamento (mieszany angielski i holenderski z francuskim i in. romań-skiemi oraz muszyńskiemi) w posiadłościach holenderskich.

Bahamy, niektóre wysepki Małych Antyl i wszystkie drobne są w całości nizinne, koralowe. Najwyższe wzniesienie Bahamów wynosi 122 m n. p. m. Wszystkie inne (zwłaszcza większe) są mniej lub więcej wyżynne lub górzyste i wulkaniczne. I. Z. są bowiem obszarem trzęsień ziemi i wulkanizmu. Wulkany czynne: na wyspach św. Wincentego, Gwadelupie i Martynice (gniazdo wulkanów), a wogóle na głównym zakręcie pomostu. Najwyższe szczyty są wulkanami — 1 621 m n. p. m. na Domi nice, 1 352 na Martynice Mt. Pele, og. zaś 250—1 200 m. n. p. m. Wysoce ujemną cechą I. Z. są cyklony. Powodują one często ogromne straty. (W roku 1928 cyklon zniszczył miljony drzewek kawowych i pola tytoniu na Portorico, zmniejszając wywóz kawy do ¹/„, tytoniu do ¹/₄; w 1932 szkody silnie powiększył). Powietrze cały rok wilgotne i gorące. Średnia roczna wynosi 28° C, z wahaniem 3⁰—8° C, zależnie od oddalenia od równika i morza oraz od pory i jakości roku. Wnętrza większych wysp, a nawet Curaęao (śr. opad. 410 mm), ma klimat suchy do tego stopnia, że występują sawanny i nawet suche stepy. Odznaczają się tern przedewszystkiem tereny nachylone ku południowemu zachodowi. Przeciwne nachylenia, nawietrzne (passato-we), są z reguły dżunglą (opady śr. r. 3m). Pomijając cyklony, występujące od czerwca do października (najczęściej we wrześniu), klimat I. Z. jest zdrowy i miły: od tropikalnego w dolnych do śródziemnomorskiego lub oceanicznego ciepłego w górnych warstwach. Na M. Antylach przeważają rośliny tropikalne, gdzie indziej ku płn. pod-tropikalne, reprezentowane silnie przez lasy szpilkowe. Ziemia jest żyzna (wulkaniczna i wapienna).

W I. Z. udają się uprawy równikowe i podzwrotnikowe oraz śródziemnomorskie, ponadto nadają się one dla hodowli. Najpospolitszą uprawę od przyjścia Europejczyków stanowi trzcina cukrowa, następnie tytoń, kawa, kakao, korzenie (np. ararut), najróżnorodniejsze owoce i warzywa oraz palma kokosowa i wysokiej jakości bawełna. W ostatnich 50 latach I. Z. stały się czołowym plantatorem bananów na świecie. Wzrasta uprawa również pomidorów, bawełny, sizalu i ananasów. Rozpowszechniona jest szeroko uprawa indyjskiej cytryny (C. medica acida, zwłaszcza na Montserrat, Dominice, w Nawietrznych i Jamajce). Typ powieściowych plantacyj zanikł; pozostały wzrastające liczbą gospodarstwa chłopskie, ponadto istnieją nowoczesne plantacje przemysłowe, wielkokapitalistyczne „centrale" (uprawa trzciny cukrowej i bananów). Hodowla jest różnorodna, nastawiona ostatnio także na drób. Hodowla odgrywa istotną rolę na Hispanioli, Portorico, Jamajce, wyspach Dziewiczych (drób) i Curaęao.

Przemysł, naogół rozpowszechniony i na niektórych wyspach wysoko postawiony, jest wybitnie rolniczy, cukrowniczy, konserwowy, destylacyjny (wyrób rumów i likierów) i olejarski (drobny przemysł) oraz tytoniowy (cygara). Górnictwo kwitnie tylko na Trinidad, dostarczając olbrzymich ilości nafty i asfaltu. Z innych kopalin wydobywa się: sól na Trinidad, wyspach Pod wietrznych i przedewszystkiem w Portorico, ponadto z lagun wysp Caicos i Turki, Curaęao i gdzie indziej (lecz minimalnie); fo-sfaty na Trinidad i Sombraro (wyspy Pod-wietrzne); szary bursztyn na Bahamach; rudy manganowe oraz złoto w Portorico. Innego górnictwa niema mimo bardzo bogatych i różnorodnych złoży, nawet kruszców szlachetnych na Wielkich Antylach, jak również, zdaje się, na większych wyspach Karaibskich Przybrzeżnych. Z innych przemysłów zasługuje na podkreślenie przemysł okrętowy i powrożniczy na wyspie Cayman oraz wyrób odzieży tropikalnej w Portorico, dywaniarski w San Domingo i koronkarski w Portorico.

Morza eksploatuje się na większą skalę tylko wyjątkowo; mianowicie łowi się gąbki, żółwie i muszle (oraz perły) — głównie na Bahamach i Caymanach. Lasy, rabunkowo eksploatowane, nietknięte jednak w miej-