Magazyn6f301

659

IND JE BRYTYJSKIE

rozwinięte. Stosunkowo wysoko stoi tylko hutnictwo żelazne, skoncentrowane w niedawno powstałem mieście Dźemszidpur, produkujące rocznie ponad i miljon tonn surówki i 900 tonn stali.

Przemysł I. ogranicza się właściwie do dwu wspaniale jednak rozwiniętych gałęzi, a mianowicie: tkactwa bawełnianego i jutowego. Przemysł bawełniany, obejmujący 307 tkalni, wyposażonych w 96x3000 wrzecion, koncentruje się w Bombaju, Ahmerabadzie i Kanpurze, jutowy zaś w Kalkucie i okolicy (100 zakładów). Przemysł tkacki w r. 1931 zatrudniał ogółem około 700000 robotników (396 tys. bawełniany, 263 tys. jutowy). Rozwój innych gałęzi przemysłu postępuje bardzo wolno. Troszczy się o to zresztą sama An-glja, która nie chce stracić tak poważnego rynku zbytu dla własnej produkcji przemysłowej. Z tych też pobudek doprowadziła ona do upadku świetnego ongiś rzemiosła indyjskiego, które w ostatnich czasach nacjonaliści indyjscy starali się odbudować, głosząc bojkot towarów angielskich bez większego zresztą powodzenia.

Pod względem komunikacyjnym I. przedstawiają się naogół korzystnie. Coprawda znaczna część kraju posiada pod tym względem poważne braki, niemniej jednak główne obszary gospodarcze I. mają sieć komunikacyjną bardzo gęstą. W r. 1934 było w I. 69126 km linij kolejowych (w znacznej części wąskotorowych), skupionych głównie w północnej nizinnej części kraju. Dość duże, choć szybko postępującą rozbudową komunikacyjnej sieci lądowej znacznie osłabione znaczenie ma w I. komunikacja wodna, szczególnie silnie rozwinięta na dolnym Gangesie i Bramaputrze, jak niemniej w większości delt rzecznych, gdzie łódź czy statek stanowi często jedyny środek lokomocji. Komunikacja morska koncentruje się w 5-ciu głównych portach I.: w Kalkucie, Bombaju, Madrasie, Karaczi i Rangunie (Birma). W r. 1934 do portów I. wpłynęło ogółem 2 636 okrętów o tonnażu 7 360 292 tonn reg. brut., wypłynęło zaś 3 134 statki o pojemności 7716835 tonn, przyczem w grę wchodzą tu przedewszystkiem bandery obce (głównie angielska), krajowa flota bowiem liczy zaledwie 204 statki (ponad 100 tonn reg. brut.) o łącznej pojemności 220 011 tonn.

Handel zagraniczny I. charakteryzuje się stalą, jakkolwiek nieznaczną przewagą wywozu (1497320 tys. rupij w r. 1933/34) nad przywozem (x 153280 tys. rupij). W stosunkach handlowych z I. przoduje Wielka Brytanja, której udział w bilansie handlowym I. wynosił: w wywozie 31,5%, w przywozie 41%. Dalsze miejsca zajmują: Japonja (14% przywozu, 8,4% wywozu), Stany Zjednoczone Am. (8% przywozu, 5,6% wywozu) i Niemcy. Saldo wymiany dla tych państw jest dodatnie, na ową zaś nadwyżkę składa się szereg państw europejskich, nadewszystko zaś Azji południowo-wschodniej. Wyjąwszy wyroby jutowe, wywóz indyjski obejmuje wyłącznie surowce roślinne i zwierzęce: bawełna (19% ogólnej wartości wywozu), herbata (13%), nasiona oleiste (9%), juta (6%), ryż (6%) i skóry (5,8%), wwóz zaś — fabrykaty przemysłowe, głównie wyroby bawełniane (15%) i metalowe (11%).

Obroty handlowe Polski z I. wykazują saldo dla Polski wybitnie ujemne. W r. 1935 Polska sprowadziła z I. towarów za 31 887 tys. zł, wywiozła zaś tylko za 5 947 tys. zł. Główne pozycje w przywozie Polski z I. zajmują: surowce włókiennicze, ryż, herbata, kauczuk i korzenie, w wywozie zaś do I. wyroby włókiennicze i metalowe oraz drewno i wyroby drewniane.

Jednostką monetarną I. jest rupja, dzieląca się na 13 annas, każda po 12 pie. Wartość rupji wynosi 3 zł 25 gr.

5. Miasta. W miastach I. w r. 1931 mieszkało 11% ogółu ludności. Liczba ich wynosi 2 575, z czego 2 liczą ponad miljon mieszkańców (Kalkutta 1 485 582, Bombaj 1 161 383), — 36 ponad 100 tys. mieszkańców (Madras 647230, Haiderabad 466894, Delhi 447 442, Lahore 429 447, Rangun 400894), — 65 od 100—50 tys. mieszk., — 268 od 50—20 tys. mieszk., — 543 od 20 do 10 tys. mieszk., — 987 od 10—5 tys. mieszk. oraz 674 poniżej 5 tys. mieszkańców.

Stolicą kraju od r. 1911 jest Delhi, przedtem była nią Kalkutta. iletnią rezydencją wicekróla I. jest himalajska miejscowość klimatyczna, Simla.

Literatur*: Broun J.t lnditu Minerał Wealth. Bombay 1923.— Chin>l V.i India. London 1926. — Cumming J.t Modęm India. Lóndon 1931. — Epatrtm The Statesman'8 Year-book. London 1936. — Fuller J.; Labour •« India. London 1923. — Oadgil D.: Indust ial Eoolution of India in Hecent