670
INDOCHINY FRANCUSKIE
rolę odgrywa uprawa ryżu, głównego pożywienia ludności. Uprawia się tu jednak również dość znaczne ilości kukurydzy, herbaty, kawy, kakao, tytoniu, trzciny cukrowej i drzew owocowych, a także morwę, stanowiącą podstawę dość intensywnie prowadzonej hodowli jedwabnika. Dobrze rozwinięta jest tu również hodowla nierogacizny, bawołów i drobiu.
Niemałą rolę w gospodarstwie Tonkinu odgrywa górnictwo, eksploatujące głównie bogate złoża dobrego węgla (ponad
r 500000 tonn rocznie). Kraj ten posiada zresztą jeszcze miedź, cynk i cynę, dotąd w małej mierze eksploatowane. Pewne znaczenie ma i przemysł, głównie tkacki (jedwab, bawełna) i ceramiczny.
Komunikacyjnie Tonkin przedstawia się naogół korzystnie. Długość linij kolejowych wynosi około 700 km. Dobrą arterję komunikacyjną stanowi także rzeka Song-Koi.
Głownem miastem Tonkinu jest Hanoi, położony u nasady delty Song-Koi, obrany za stolicę I. F.
b) Annam. Annam (147600 km2 po w. — 5122000 mieszk.), zajmujący wschodnie stoki gór Annamskich, jest krajem górzystym. Szczupłe obszary nizinne występują tylko na wybrzeżu. One też, podobnie jak w Tonkinie delta Song-Koi, skupiają całą cywilizowaną, w 90% annamicką ludność krainy. Obszary górskie zamieszkują plemiona Moi. Annamici trudnią się uprawą ryżu, trzciny cukrowej, herbaty, kawy, bawełny oraz hodowlą jedwabnika i rybołówstwem. Szczupła powierzchnia orna, wymagająca ponadto sztucznego nawadniania, nie jest w stanie wyżywić dość gęstej ludności (do 200 osób/km2), to też emigruje ona masowo do sąsiedniej Kochinchiny.
Z bogactw kopalnych Annam posiada miedź, węgiel i sól, w niewielkim jednak stopniu eksploatowane. Komunikacyjnie kraj ten jest zaniedbany, a realizacja projektowanej kolei Saigon—Hanoi, któraby mogła go znacznie gospodarczo ożywić, postępuje bardzo wolno. Stolicą Annamn jest Hue (32 000 mieszk.). Głównym i jedynym dobrym portem Annamu jest Turan.
c) Laos. Sąsiadujący z Annamem i naj-rozleglejszy z krajów, wchodzących w skład I. F., Laos (231 400 km2 pow. — 944000 mieszk.) jest krajem górskim, jedynie w części południowej stosunkowo niskim (do 600 m n. p. m.). Zamieszkany przeważnie przez prymitywne plemiona górskie, kraj ten, mimo posiadania doskonałych warunków dla rozwoju rolnictwa (w części muszej), jak i bogactwa lasów i kopalin (cyna, złoto), nie odgrywa większego znaczenia w gospodarstwie I. F. Przyczyną owego stanu są głównie trudności komunikacyjne, kraj ten jest bowiem prawie zupełnie pozbawiony dróg, przepływający zaś przez niego potężny Mekong, z powodu przeszkód naturalnych, do żeglugi się nie nadaje. Zaludnienie Laosu jest bardzo rzadkie (5 osób na 1 km2). Stolicą jest Vien-Tiane (9000 mieszkańców).
d) Kambodża. Południowo-zachodnią część I. F. zajmująca Kambodża (181 000 km2 pow. — 2 806 000 mieszk.) jest rozległą, zewsząd gó.am. otoczoną niziną. Rdzeń ludności stanowią Kambodżanie, potomkowie dawnych Khmerów, poza tern mieszka tam wielu Annamitów i Chińczyków. Gleby, bardzo żyzne, w części tylko zajęte są pod uprawę ryżu, trzciny cukrowej, bawełny, tytoniu i pieprzu. Eksploatuje się tu również lasy, głównie drzewo teakowe i kauczuk. Niemałe znaczenie ma i rybołówstwo śródlądowe, którego podstawę stanowią rybne wody rozległego jeziora Tonie-Sap. Pod względem komunikacyjnym Kambodża nie o wiele lepiej przedstawia się niż sąsiedni Laos. Nieliczne koleje (800 km) i drogi (1 600 km) uzupełniają tu jednak liczne arterje wodne. Stolicą kraju jest Pnom-Pench (90 000 mieszk.), położony nad Mekongiem. Jest on zarazem głównym portem Kambodży, nadmorski port Kampot jest bowiem dla parowców morskich niedostępny.
e) Kochinchina. Najmniejsza z krain I. F., Kochinchina (64 700 km2 pow. — 4484000 mieszk.), leży w delcie Mekongu. Jest to kraina niska, o klimacie równikowym, dla Europejczyka trudnym do zniesienia. Ludny ten kraj stanowi jedno rozlegle pole ryżowe, bowiem */4 powierzchni rolnej tej krainy jest oddane tej kulturze. Duże nadwyżki stawiają kraj ten w rzędzie głównych eksporterów ryżu na świecie. Ludność Kochinchiny składa się z Kambodżan, Annamitów i Chińczyków, którzy zamieszkują miasta, trudniąc się handlem. Stolicą Kochinchiny jest Saigon (109000 mieszk.), jeden z głównych portów ryżowych świata.
3. Stosunki gospodarcze, Jak z powyższego przeglądu krain I. F. wynika, największe znaczenie w gospodarstwie tej ko-