278 W1K.1UK Kfc-lS
cywilnej do wybuchu epidemj,, tak jak to było w ubiegłych wiekach, nigdzie nie doszło. Podobne spostrzeżenia poczynili także PETERS i KÓNIGSTEIN. Nie znaczy to jednak, aby następnie jaglica nie występowała nagminnie, a żołnierze zwolnieni z wojska z powodu jaglicy, a nie wyleczeni, nie przyczynili sio do zwiększenia jaglicy w kraju.
Okres wylęgania jaglicy nie da się ściśle oznaczyć. Ponieważ chwila zakażenia z wyjątkiem szczepień jest nieznana, a sam początek choroby może przebiegać bez dolegliwości, trudno jest właściwie określić, w jaicim czasie po zakażeniu wystąpiła jaglica. Przenoszenie dobrowolne, wykonane materjałem jagliczym przez osobników, chcących się uchylić od służby wojskowej w światowej wojnie, wykazały, że potrzeba okresu 10—14 dni, aby się zarazie jaglicą.
Obrazy kliniczne, występujące po zakażeniu, są różnorodne i nie można określić, jaką postać kliniczną przybierze iaglica. Częstokroć początki cierpienia są nieznaczne, brak wszelkich objawów zapalnych i tylko nieznaczne pieczenie lub swędzenie, czasami znużenie oczu i ociężałość powiek sprowadza chorego do lekarza. Innym razem objawy zapalne drugorzędne tak biorą górę, że dopiero po ich ustąpieniu wyłan a się prawdziwy obraz jaglicy. Mimo istnienia tych objawów zapalnych, nie należy tym postaciom chorobowym nadawać miana jaglicy ostrej.
Jaglica ostra (.trachoma acutum) należy bowiem do przypadków bardzo rzadkich. Występować może w kilku odmianach.
1. W postaci nieżytowej stwierdzić możemy różowawy o zmiennem nasileniu obrzęk spo:ówki powiek górnych u rąbka powiek, także silne wiśniowe zabarwienie spojówki załamka, połączone ze znacznem jej zgrubieniem, uło-żonem w postaci fałdów. Na fałdach tych stwierdzić można liczne drobne nierówności. Okres ostry przejść może następnie w okres przewlekły, przy-czem spojówka otrzymuje wygląd strzyżonego aksamitu.
2. W postaci mieszkowej przyłączają się do powyższych objawów zapalnych i przerostu spojówek liczne mieszki. Czasami mieszki zlewają się ze sobą, a wtedv spojówka ma wygląd galaretowaty.
3. Najrzadszą postacią ostrego zapalenia jagliczego jest postać gałkowa jaglicy. Postać tę cechuje znaczny obrzęk spojówki gałkowe;, który w postaci wału otacza brzeg rogówki. Powierzchnia obrzęku jest silnie una-czyniona i wykazuje tu i ówdzie drobne szkliste wyniosłości. Fałd półksiężycowy jest czerwono-fioletowo zabarwiony, przerosły i również mieszkami pokryty, Znamiennem dla tej postaci jest także wczesne powstawanie powikłań ze strony rogówki.
Naiczęstszą kliniczną postacią jaglicy jest postać przewlekła jaglicy (trachoma chronicum). Postać przewlekła jaglicy występować może w 3 odmianach :
I. Postać brodawkowa jaglicy (trachoma paD:liare) charakteryzuje się wystąpieniem przerosłych brodawek na spojówkach powiekowych,