94297501

W Y DZIEL ANIE WEWNĘTRZNE 559

Rola układów nadnerczynowych w organizmach. Na zasadzie wiadomości naszych o adrenalinie możemy z całą stanowczością twierdzić, że jest ona ciałem stale produkowanem i wydzielanem do krwi przez część rdzenną nadnerczy i doprowadzanem z krwią do wszystkich tkanek organizmu. Adrenalina, będąc bardzo energicznym i swoistym, szczególnie dla układu współczulnego bodźcem, wywiera niezmiernie ważny i wysoce pożyteczny wpływ na wszystkie zależne od niego czynności: utrzymeje ona system nerwowy w stanie pewnego fizyologicznego napięcia; szczególnie ważnym jest udział adrenaliny w sprawie regulowania czynności serca i wogóle napięcia ścian całego systemu naczyń krwionośnych, oraz udział w sprawie przemiany węglowodanów. Na zasadzie całego szeregu danych przyjmujemy obecnie, że produkcya adrenaliny zachodzi nie tylko w rdzeniu nadnerczy, lecz i w innych, t. zw. wolnych częściach układu suprarenalnego, w paragangliach, kłębku szyjnym i t. d. Wszystkie te organy obejmujemy wspólną nazwą układu adrenalinowego, albowiem znaczenie ich dla organizmu polega na produkcyi tego tak ważnego hormonu.

Odnośnie do części korowej nadnerczy i wogóle układu in-terrenalnego rozporządzamy materyałem daleko mniej jasnym, na którym budować można tylko hypotezy. Wobec wysokiej zawartości lecytyn (a właściwie fosfatydów wogóle) w korze nadnerczy niektórzy autorowie wypowiadają zdanie, że ta część nadnerczy jest warsztatem, w którym z tłuszczów wytwarza się lecytyna, idąca na potrzeby całego organizmu. Inni, jak Bounamour, opierając się na doświadczeniach Overtona, wypowiadają pogląd, że w lipoi-dach kory nadnerczy nagromadzają się i ulegają zniszczeniu sub-stancye jadowite; zmiany, jakim przy różnych chorobach zakaźnych ulega kora nadnerczy, przemawiają na korzyść takiego mniemania. Pytanie to wogóle należy uważać za otwarte. W każdym razie z doświadczeń, czynionych nad wyłuszczaniem układów interre-nalnych, czy to u ssaków, czy u ryb wynika, że układy te, podobnie jak układy adrenalinowe, pełnią bardzo ważną, aczkolwiek niewyjaśnioną, funkcyę i życie bez nich jest niemożliwe. Jeżeli zwierzęta w pewnych wypadkach nie giną po całkowitem wyłuszczeniu nadnerczy, uwarunkowane to jest tym faktem, że w organizmach ich znajdują się (w postaci t. zw. organow dodatkowych) wystarczające de-pot obydwóch układów, zarówno adrenalinowego jak i interrenalnego.