Magazyn6
2101

*

KAWA — KELLES-KRAUZ KAZIMIERZ

117

i

wet świetności, które zachęcały do rozszerzania powierzchni plantacyj. Jednak silna depresja, w jakiej znalazła się ostatnio gospodarka światowa, pogłębiła bardzo znacznie stale wzrastającą dysproporcję między podażą , zapotrzebowaniem, a ponad normę gromadzone zapasy zachwiały silnie ceną, która od r. 1929 zaczęła gwałtownie spadać osiągając w momencie najniższym zaledwie około ¹U poziomu z roku 1928. Niepomyślna dla producentów sytuacja zmusiła zainteresowane kraje do poczynienia wysiłków, zmierzających do zahamowania katastrofalnego spadku ceny. Zrozumiałem jest, że szczególnie silnie sytuacja ta dotknęła Brazylję, producenta około 75% zbiorów światowych, ze względu na to, że kraj ten opierał równowagę swego bilansu handlowego na wywozie tego właśnie artykułu. Pierwszym krokiem podjętym przez to państwo, było całkowite przejęcie organizacji rynku kawowego przez rząd. Przystąpiono, nie po raz zresztą pierwszy, do t. zw. waloryzacji kawy, by w ten sposób pozbyć się ciążących na cenie

zapasów, stwarzając w tym celu nawet spe cjalną instytucję państwową, której zadaniem był wykup kawy po cenach wyższych od rynkowych. Gdy jednak i owe zarządzenia stąly się mało skuteczne przystąpiono do słynnego palenia i topienia w morzu rokrocznie setek tysięcy worków kawy, przy czem w okresie 1931—1936 wyzbyto się w ten barbarzyński sposób zapasów w ilości ponad 3 miljony tonn. co odpowiada w przybliżeniu średnim dwuletnim zbiorom. Równocześnie pomyślano o uzdrowieniu gospodarki kawowej od podstaw, wydając w r. 1933 zarządzenia, zakazujące z jednej strony sadzenia nowych drzewek kawowych, . z drugiej zaś — nakazujące zniszczenie części już istniejących. Aby zaś na przyszłość zabezpieczyć się przed katastrofalnemi skutkami systemu gospodarki monokulturowej przystąpiono do przestawienia wewnętrznej struktury gospodar czej kraju na system polikulturowy.

Sytuację, w jakiej znalazła się gospodarka kawowa w okresie 1928—-1936, przedstawia nam następujące zestawienie:

►

Rok	Produkcja	w tonnach	% udział Brazylji w prod świat.	Wywóz w tonnach		Cena w złotych za 100 kg. gat. Santos (Londyn)
	światowa	Brazylji		światowy	Brazylji
1928	2 383 000	1 671 OOO	70,1	1 377 OOO	834 OOO	455
1929	2 520 OOO	1 577 OOO	62,6	1 418 OOO	858 OOO	423
*930	2 069 000	I 634 OOO	78.9	1 526 OOO	918 OOO	259
1931	2 050 OOO	1 302 OOO	63.5	r 650 000	I 074 OOO	172
1932	2 40I OOO	X 536 OOO	t>4,o	1 330 OOO	714 OOO	199
1933	2 578 OOO	1 777 000	68,9	1 559 000	930 OOO	145
1934	2 473 OOO	1 625 000	95,7	I 487 OOO	840 OOO	129
1935	1 973 OOO	I 051 OOO	42,3	I 594 OOO	920 OOO	94
«93^6	2 211 OOO	1 302 OOO	58,9	•	851 000	IOO

J. Kobendzina.

»

Kelles-Krauz Kazimierz.

Kazimierz baron Kelles-Krauz, pochodzący ze spolszczonej rodziny inflanckiej, urodził się w Szczebrzeszynie 2. III. 1872 roku. Wydalony z gimnazjum radomskiego za przekonania polityczne, zdał maturę w Kielcach na prawach eksterna. W 1892 roku uchodzić musiał z kraju i udał się do Paryża, gdzie kształcił się w Sorbonie, w Międzynarodowym Instytucie Nauk Socjologicznych, wreszcie — w Szkole Nauk Politycznych, którą ukończył. W Paryżu w krótkim czasie zasłynął jako teoretyk socjalizmu. Stojąc na stanowisku ortodoksyjnego socjalizmu w ujęciu Marksa, jednocześnie był zwolennikiem postulatu niepodległości Polski w programie socjalistycznym i umiał te poglądy zespolić w syntetyczną całość. Należał do P. P. S. od zarania tej partji, t. j. od 1892 r„ i służył idei socjalistycznej przedewszystkiem piórem, gdyż nie sądzonem mu było powrócić do kraju.

Od 1893 r. był członkiem Centralnego Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich. W 1896 r. reprezentował polski socjalizm na Zjeździe Międzynarodówki w Londynie, a w r. 1900 — w Paryżu. Na zjeździe londyńskim złożył wniosek uznania prawa Polski do niepodległości; wniosek ten przeszedł z pewnemi poprawkami.