124
OLEJE MINERALNE (AKCYZA) — OLSZOWSKI KAZIMIERZ
manego produktu dystylacji rozróżniamy: benzynę (do 790®), naftę (do 865°), olej gazowy (do 890°) i oleje smarowe (ponad 890°). Produkty te, a nadto pochodne: parafiny, świece, gudron, asfalt i inne podlegają opodatkowaniu (akcyzie); akcyza rozciąga się także na produkty przywiezione z zagranicy i W. M. Gdańska. Natomiast nie podlegają jej produkty przeznaczone na eksport oraz same surowce, jak ropa, gaz i wosk ziemny.
Minister Skarbu uprawniony jest do zwolnienia lub do obniżenia akcyzy od olejów mineralnych, przeznaczonych do poruszania silników w przemyśle 1 rolnictwie, do oczyszczania szybów naftowych, do naprawy dróg, na potrzeby wojska, władz
1 przedsiębiorstw państwowych, na użytek przedstawicielstw dyplomatycznych i t. p.
Stawka akcyzy waha się od zl 1,80 (olej gazowy) do zł 10,50 (parafina i świece) za 100 kg. Akcyza wymierzana jest od wagi netto i płatna z chwilą wprowadzenia produktu do obrotu.
Preliminarz budżetowy na 1939/40 przewiduje zużycie benzyny 890000 q (o 20% więcej niż w r. ub.) i wpływ z akcyzy 8 000 000 zl. Analogiczne cyfry dla nafty wynoszą: przewidywane zużycie 1 180 000 q, wpływ 9 450 000 zl, dla oleju gazowego zużycie 700 ouo q, wpływ 1 250 000 zł, dla olejów smarowych zużycie 333 000 q, wpływ
2 330 000 zl. Wpływy z akcyzy od parafiny i świec preliminowane są na 900 000 zł, gu-dronu, asfaltu i innych na 70 000 zł, razem wpływy z akcyzy od olejów mineralnych na 22 000 000 zł. Suma ta odpowiada w przybliżeniu rzeczywistym dochodom osiąganym w poprzednich latach budżetowych. Od benzyny pobierany jest specjalny dodatek na rzecz Państwowego Funduszu Drogowego w wysokości 10,86 gr od 1 kg, i od oleju gazowego w wysokości 4 gr od 1 kg, a to na podstawie ustawy o Państwowym Funduszu Drogowym. Dodatku komunalnego do podatku od olejów mineralnych nie pobiera się zgodnie z ustawą o tym-czasowem uregulowaniu finansów komunalnych, z późniejszemi zmianami (Ust. z u. VIII. 1923, Dz. U. R. P z 1936, Nr. 62, poz. 454, zmieniona ust. z 5. VIII. 1938, Dz. U. R. P. Nr. 59, poz. 455). Przekroczenia, w szczególności wyrób bez zezwolenia, uruchomienie wytwórni bez zatwierdzenia urządzeń, odstąpienie bez zgody władzy zwolnionych od akcyzy olei, usuwanie podczas transportu olejów bez uiszczenia akcyzy, uszczuplanie akcyzy i t. d., karane są w myśl przepisów prawa karnego skarbowego. Podstawy prawne pobierania akcyzy stanowią: Rozp. Prez. R. P. z 7. III. 1928 (Dz. U. R. P. Nr. 27, poz. 252), zmienione Rozp. Prez. R. P. z 24. IX. 1934 (Dz. U. R. P. Nr. 85, poz. 764), oraz ustawą z 7. IV. 1937 (Dz. U. R. P. Nr. 28, poz. 208), oraz Rozp. M. S. z 31. VII. 1936 (Dz. U. R. P. Nr. 58, poz. 452).
Literatura: Grabowski; Podatek od olejów mineralnych. Warszawa 1929.— Preliminarz budietowy Bzplitej Polskiej na okres 1. IV. 1939 do 31. III. 1940. Warszawa 1938. — Weinfeld: Daniny. Skarbowość Polska, wyd. V. Warszawa 1937.
Zbigniew Makarczyk.
O. urodził się 12. XII. 1865 w majątku rodzinnym Mieronice, w Jędrzejowskim. W 1891 ukończył wydział prawa uniwersytetu warszawskiego, a następnie praktykował jako adwokat-cywilista. Podczas wojny światowej rozwinął ożywioną działalność społeczno-polityczną jako członek Komitetu Obywatelskiego i założyciel Komitetu dla Spraw Jeńców Polaków z zaborów austrjackiego i niemieckiego. W 1917 utworzył w Departamencie Gospodarstwa Tymczasowej Rady Stanu Królestwa Polskiego — Wydział rejestracji strat wojennych. W 1918 zorganizował przy Ministerstwie Skarbu — Urząd Rozrachunku Państwowego, którego zadaniem było przygotowanie materjałów do rozrachunku finansowego między Polską a państwami zaborczemi z tytułu wspólnej skarbowości, likwidacji strat wojennych, przejęcia własności i t. d. W grudniu 1918 wydelegowany z opraco-wanemi materjalami do Paryża, uczestniczył w pracach delegacji polskiej na konferencję pokojową.
Zaznaczył się na tym terenie jako wybitny prawnik, występując w charakterze delegata Polski w komisjach odszkodowań (Cotntnis-sion des Reparations) i finansowej. W tej ostatniej przeprowadził postanowienia traktatu wersalskiego, na mocy których dobra, należące do dawnej Rzeczypospolitej, a przejęte przez państwa zaborcze, wróciły do Polski nieodpłatnie.
Po powrocie do kraju w lipcu 1919 O. otrzymał nominację na dyrektora Depar-