Magazyn6101

125

OLSZOWSKI KAZIMIERZ — OPALIŃSKI KRZYSZTOF

tamentu Traktatowego M. S. Z., mającego za główne zadanie wykonanie traktatów pokojowych.

W sierpniu 1920 podczas najazdu bolszewickiego został sekretarzem generalnym delegacji polskiej, która przez front udała się do Mińska na rokowania pokojowe z Sowietami.

W następnym okresie był pełnomocnikiem Rządu Polskiego do rokowań z Niemcami w sprawie uregulowania tranzytu przez Pomorze do Prus Wschodnich w myśl przepisów traktatu wersalskiego. W 1922 przeprowadził rokowania w Genewie i podpisał konwencję górnośląską, dotyczącą podziału Śląska w wyniku dokonanego plebiscytu. Praca ta dokonana w niezmiernie ciężkich warunkach zarówno politycznych jak i technicznych, zapew^rniła O. czołowe miejsce w rzędzie dyplomatów polskich. 19. VI. 1923 O. mianowany był posłem w Berlinie. Na stanowisku tern pozostał w ciągu lat 5, biorąc udział w licznych rokowaniach na terenie Genewy m. in. w sprawach Gdańska. Z genewskich jego prac pozostała m. in. świetna wykładnia artykułu 19 paktu Ligi Narodów, która ukazała się w oddzielnem wydawnictwie. 26. VI. 1928 O. przeniesiony został na stanowisko posła R. P. do Ankary, a 4. VII. 1930 mianowany pierwszym polskim ambasadorem w Turcji. Jako ambasador O. zdobył sobie wyjątkowe stanowisko zarówno w świecie urzędowym, jak i w społeczeństwie turec-kiem, przyczyniając się w ciągu 5-letniego urzędowania do zacieśnienia tradycyjnych węzłów przyjaźni między Turcją a Polską. Zmarł 12. V. 1933 w Ankarze.

O. ogłosił drukiem: O obronie własności miejskiej wobec kryzysu doby dzisiejszej. Warszawa 1916. — Polski bank miejski. Warszawa 1916. — O zamierzonem obciążeniu Królestwa Polskiego częścią długu wojennego Austro-Węgier. Kielce 1918. — Podstawy rozrachunku państwowego pomiędzy Polską a Rosją (drukowane jako rękopis, ściśle poufne). Warszawa 1918. — Artykuł 19 paktu Ligi Narodów (pod inicjałami dr. S. T.). Warszawa 1925.

Alfred Ponlński.

Oncken August.

O., ekonomista niemiecki, uicdził się w Heidelbergu 10. IV. 1844 jako syn właściciela ziemskiego. Po odbyciu studjów na uniwersytetach w Monachjum, Heidelbergu i Berlinie osiadł w swym majątku w Olden-burgji i tam przebywał do 1871. W 1872 habilitował się jako prywatny docent eko-nomji politycznej i statystyki na Wyższej Szkole Rolniczej w Wiedniu. W 1877 został profesorem nadzwyczajnym na Wyższej Szkole Technicznej w Akwizgranie, już jednak w następnym roku objął katedrę na uniwersytecie w Berr e i tam wykładał do 1910, jako profesor zwyczajny, prowadząc równocześnie założone przez siebie Semi-narjum nauk gospodarczych i konsularnych. Umarł 10. VII. 1911 w Schwerin.

Jako ekonomista zajmował się przede-wszystkiem historją doktryn ekonomicznych; opracowania O. z tej dziedziny stanowią główny jego tytuł do zasługi naukowej. Najważniejsze z nich stanowi znana ogólnie i wielce ceniona „Historją ekonomji politycznej" („Geschichte der Nationalókono-mie". Leipzig 1902), której ukazał się tylko tom pierwszy, obejmujący czasy przed Adamem Smithem. Ponadto z pośród licznych prac O., ogłoszonych drukiem, wymienić należy: Untersuchung iiber den Begriff der Statistik. Leipzig 1870. — Adam Smith in der Kulturgeschichte. Wien 1874. — Adam Smith und Immanuel Kant. 1. Abteilung: Ethik und Politik. Leipzig [877. — Der altere Mirabeau und die oko-nomische Gesellschaft in Bern. Bern 1886. — Die Maxime: Laissez faire et laissez pas-ser, ihr Ursprung, ihr Werden, ein Bei-trag zur Geschichte der Freihandelslehre. Bern 1877. — Poza tern O. zamieszczał liczne artykuły w naukowych czasopismach niemieckich, w „Revue d’economie politiąue" i w encyklopedjach: „Handwórterbuch der Staatswissenschaften" oraz „Palgrave’s Dic-tionary of political economy".

Zdzisław Jeziorański.

Opaliński Krzysztof.

O. pochodził z rodu magnackiego, osiadłego w Wielkopolsce. Urodził się około 1610 w Sierakowie (woj. pomorskie) z ojca Piotra z Bnina Opalińskiego, późniejszego wojewody poznańskiego, i z matki Zofji z Kostków. Kształcił się wraz z bratem swoim Łukaszem w szkole Lubrańskiego w Poznaniu. Następnie wysłano go wraz