Magazyn6901

125

EUROPA

Kr on i wina sięga najdalej na północ na pograniczu Francji i Niemiec (Burgundja, Szampanja, niemieckie winnice nad Renem); dalej na zachód lato jest zbyt chłodne, dalej na wschód zima zbyt mroźna. Dobry tytoń rośnie w E. prawie wyłącznie na południu (Grecja, Włochy, Bulgarja, Węgry, Ukraina), a i tam w zbyt małych ilościach; stąd wielki przywóz. Kawę, herbatę i kakao sprowadza E. z za morza. Masowo sprowadza E. z gorętszych krajów tłuszcze roślinne. E. jest główną producentką lnu (w 1929 r. zbiór włókna lnianego w tysiącach q na całym obszarze Z. S. S. R. 3 606, w Polsce 657, na Litwie wraz z konopiami 340, we Francji 255, na Łotwie wraz z konopiami 219, w Belgji 187), sprowadza natomiast olbrzymie zasoby bawełny, tudzież jedwabiu naturalnego i cienkiej wełny. Zbiór konopi (w 1929 r. w tysiącach q na całym obszarze Z. S. S. R. 3 133, we Włoszech 897, w Jugosławji 262, w Polsce 224, w Rumunji 193) nie pokrywa zapotrzebowania; stąd spory przywóz juty, manili, sisalu i podobnych surowców włókienniczo-powroźniczych. Anglja sprowadza z za morza dużo mięsa mrożonego, tudzież konserwy rybne. Tysiącolecia pracy górniczej częściowo wyczerpały w E. zasoby kruszców: E. jest dzisiaj skazana na przywóz złota, srebra, miedzi, znacznych ilości cynku, ołowiu i manganu, dalej cyny i niklu, dwóch niezbędnych metali, których górnicza produkcja w E. stała się nieznaczną. E. jest jednakże zasobna w rudę żelazną (w 1929 r. produkcja w tysiącach t we Francji 50 596, w Anglji 11468, w Luksemburgu 7571, na całym obszarze Z. S. S. R. 7 265 (w 1934 r. 2i 700), w Hiszpanji 6 547, w Niemczech 6 374); przywóz z Algerji, Tunisu oraz Ma-rokka hiszpańskiego jest stosunkowo mały. Fotężne jest w E. hutnictwo żelazne. W 1929 r. wynosiła w tysiącach t produkcja surówki w Niemczech (wraz z zagłębiem Saary) 15344, we Francji 10364, w Anglji 7711, w Belgji i Luksemburgu razem 6 947, na całym obszarze Z. S. S. R. 4018 (w 1935 r. 12480), w Czechosłowacji 1 645, w Hiszpanji 753, w Polsce 706, we Włoszech 671; produkcja stali w Niemczech (z zagł. S.) 18229, w Anglji 9791, we Francji 9 699, w Belgji i Luksemburgu razem 6812, na całym obszarze Z. S. S. R. 4718 (w 1935 ^r- 12 420), w Czechosłowacji 2 193, we Włoszech 2 122, w Polsce 1 377, w Hiszpanji 1 007. E. jest bogata w węgiel kamienny; w 1929 r. produkcja w miljo-nach t wynosiła w Anglji 262, w Niemczech (z zagł. S.) 176, we Francji 54, w Polsce 46, na całym obszarze Z. S. S. R. 40 (w 1934 r. 94), w Belgji 27, w Czechosłowacji 17, w Holandji 12. Węgla brunatnego E. produkuje kilkakroć więcej niż reszta świata; w 1929 r. produkcja wynosiła w miljonach t w Niemczech 174, w Czechosłowacji 23, na Węgrzech 7, w Jugosławji 5. E. ma dotkliwy niedobór ropy naftowej; w tysiącach t wydobyto w 1934 r. w Rumunji 8 473, w Polsce 530, w Niemczech (wraz z syntetyczną fabrykacją) 325. Ogromna produkcja ropy w Z. S. S. R. (w tymże roku 24151 tysięcy t) główne swoje siedziby ma poza E. Znaczną produkcję gazów ziemnych mają w E. Rumu-nja i Polska. Co do soli E. jest samowystarczalna; w 1933 r. produkcja w tysiącach t wynosiła: Niemcy 2 770, Anglja 2402, Francja 2357, Włochy 1054, Hi-szpanja 929, Polska 338, Rumunja 278. Soli potasowych E. produkuje wielekroć więcej niż pozostałe części świata (produkcja w tysiącach t w 1934 r. w Niemczech 3 134, we Francji około 1 000; w Polsce w 1935 r. 384). Fosforanów E. ma wielki niedobór, częściowo tylko pokryty przez to-masynę z hut żelaznych; duży dowóz z francuskiej Afryki północnej, ze Stanów Zjednoczonych, z Oceanji. W grafit E. jest dość zasobna (Czechosłowacja, Austrja, Niemcy); istnieje jednak i dowóz zamorski (Madagaskar, Cejlon).

Tysięcy wrzecion przędzących bawełnę było w 1928 r. w Anglji 57 136, w Niemczech 11 153, we Francji 9 770, w Z. S. S. R. 7311, we Włoszech 5189, w Czechosłowacji 3663, w Belgji 2070, w Hiszpanji 1 897, w Polsce 1 544, w Szwajcarji 1 525, w Holandji 1 iii, w Austrji 1 014.

W E. powstał najpierw przemysł fabryczny; to też E. wywozem fabrykatów stara się pokrywać swój wielki niedobór surowców oraz koszty przywozu niektórych gatunków żywności. Mechanizm ten funkcjonował poprawnie aż do r. 1929; obecnie się załamał. Kryzys nie dotknął jednak wszystkich krajów równomiernie, ani w ten sam sposób. Kraje przeważnie przemysłowe cierpią inaczej, niż kraje przeważnie rolnicze.

Kolei żelaznych jest w E. w bezwzględnych cyfrach znacznie mniej niż w Ameryce, w stosunku do ludności o wiele mniej,