Magazyn6301

129

EUROPA ŚRODKOWA — EWIDENCJA LUDNOŚCI

chodu. Bez względu jednak na to, jak się określi tę grupę państw i narodów (w Niemczech powstało nawet dość sztuczne określenie „Zwischen-Europa"). hez względu też na utworzone pośród nich mniejsze ugrupowania (Związek bałtycki, Mała Ententa, Związek bałkański) mają one wszystkie dużo wspólnych interesów kulturalnych, politycznych i ekonomicznych. Stoją im, niestety, na przeszkodzie antagonizmy między niektóremi z nich, jak zwłaszcza w stosunku Węgier do państw Małej Ententy oraz Litwy do Polski.

literatura: AncelJ.i L'Europe centrale. PanJ 1936.— LhMtier M.: Rtgi ms tartoriguM, VEuropę centrale, 1’Orimt et la qucs.i<m d'Oricnt. Remie de synlhise hiitoriqut. 1928. — Tmłei L’tw-lution des rlgions historigues, 1’Europe trimiale et la Hongrie. Paru 1936. — Naumann Pr.: Mitteleurapa. Berlin 1916.— Partach J.: Zrntraleuropa. Berlin 1903.

Oskar Halecki.

Ewidencja ludności.

Zakres pojęciowy ewidencji ludności sensu lato obejmuje według tradycyjnego systematycznego podziału przepisów pozytywnego prawa administracyjnego: ewidencję indywidualną, t. j. nadawanie i zmianę imion i nazwisk oraz akta stanu cywilnego (metryki) i ewidencję zbiorową, czyli spisy ludności i statystykę ruchu naturalnego ludności, natomiast przepisy meldunkowe łącznie z paszportami wydziela się w osobną grupę w dziale policji bezpieczeństwa (tak w zbiorach Gellera, t. II, cz. og., cz. szczeg., str. 456 n. i Piwockiego t. III, str. 208 n.); według innej, bardziej prawidłowej systematyki (np. Mayrhofer t. II, str. 918 n.) ewidencja ludności sensu lato obejmuje dwa zasadnicze poddziały: administracyjną organizację ludności (prawo obywatelstwa i cudzoziemców, prawo przynależności gminnej, rejestrację stanu cywilnego) i statystykę administracyjną (spisu ludności, stat. ruchu nat. ludności i in.). — Teoretycznie zakres tego pojęcia winien obejmować: przynależność państwową i gminną, dowody osobiste i paszporty, rejestrację cudzoziemców i akta stanu cywilnego, meldunki, imiona i nazwiska, tytuły rodowe i osobiste, _a więc winien pokrywać się prawie z zakresem administracji osobistych stosunków prawnych. Na tle pozytywnego prawa polskiego pojęcie ewidencji ludności ograniczamy do ew. ludn. sensu stricto, t. j. w ramach rozp. Prezyd. z d. 16. III. 1928 r. o ewidencji i kontroli ruchu ludności (Dz. U. R. P. Nr. 32, poz. 309), zmienionego ustawą z d. 15. III. 1932 r. (Dz. U. R. P. Nr. 38, poz. 390).

Ta instytucja polskiego prawa administracyjnego stanowi najdonioślejsze źródło informacyj z zakresu administracji osobistych stosunków prawnych dla potrzeb praktyki.

Rozp. powołuje do współdziałania przy wykonywaniu ewidencji:

1.    gminy miejskie i wiejskie, którym powierza się prowadzenie ewidencji przez miejscowe organa gminy lub specjalne ekspozytury — w wyjątkowych wypadkach, ze względów bezpieczeństwa lub z uwagi na warunki miejscowe, może być ono w poszczególnych miejscowościach lub gminach powierzone innym władzom, podległym Min. Spr. Wewn.;

2.    władze administracji ogólnej, jako sprawujące nadzór;

3.    urzędników stanu cywilnego, na których nakłada obowiązek perjodycznego komunikowania władzom ewidencyjnym (p. 1) danych z zakresu ruchu naturalnego ludności; ponieważ urzędnikami stanu cywilnego są na obszarze województw centralnych, południowych i wschodnich przeważnie osoby, których z władzami państwowemi nie łączy zależność służbowa, rozp. wprowadziło zapożyczony z Postępowania Przymusowego w Administracji przepis o wykonywaniu czynności na koszt winnego urzędnika stanu cywilnego w razie opieszałości przy dostarczaniu danych lub wyciągów;

4.    właścicieli wzgl. dzierżawców nieruchomości lub ich specjalnych zastępców, na których nakłada obowiązek zameldowania osób zamieszkujących lub przebywających w domu po 3-dniowym pobycie w miejscowości, obowiązek wymeldowywania i zawiadamiania gminy o zmianach w stanie rodzinnym mieszkańców domu;

5.    właścicieli, dzierżawców lub in. odpowiedzialnych kierowników hoteli, pensjonatów, domów noclegowych i t. p. lub ich specjalnych zastępców, na których nakłada ponadto obowiązek prowadzenia ksiąg meldunkowych zakładu; w poszczególnych miejscowościach (ewent. dla niektórych tylko kate-goryj domów) może być wprowadzony rozp. wojewody obowiązek prowadzenia domowych ksiąg lub list meldunkowych;

9

Eucyklopedja nauk politycznych.