815
LUTOSŁAWSKI KAZIMIERZ KS.
Wybrany posłem do dwu pierwszych sejmów z okręgu Ostrów—Ostrołęka—Łomża, zasiadał w klubie Związku Ludowo-Narodowego i stał się jednym z najwybitniejszych parlamentarzystów polskich tego okresu.
Brał udział w pracach wielu komisyj, był wiceprezesem komisji konstytucyjnej, autorem wielu doniosłych wniosków, oraz współtwórcą licznych ustaw. Między inne-mi jego redakcji jest wstęp do konstytucji marcowej i formuła przysięgi poselskiej, zawarta w tej konstytucji.
W sejmie przemawiał często, zadziwiając przyjaciół i przeciwników rozległością zainteresowań, erudycją i swadą oratorską i jednając sobie powszechny szacunek niezachwianą wiarą w słuszność praw, których bronił.
Niestrudzony działacz społeczny i polityczny był jednak L. przedewszystkiem kapłanem. To też starał się usilnie wpływać na rozszerzenie, pogłębienie i umocnienie wiary i to w pierwszym rzędzie wśród młodzieży, jako prefekt szkół, jako jeden z twórców harcerstwa, jako opiekun i przewodnik młodzieży akademickiej (był filistrem honorowym założonej przez harcerzy korporacji akademickiej Sparta), wreszcie jako inicjator powszechnych, a także — przeznaczonych dla umysłów dojrzalszych — zamkniętych rekolekcyj akademickich. W odrodzeniu religijnem młodzieży w Polsce odegrał rolę pionierską, umożliwiając swoim kontynuatorom spełnienie zadania, które w okresie działalności L. wydawało się niemal nie-ziszczalne.
W r. 1920 został L. kapelanem wojskowym i był odznaczony Krzyżem Walecznych.
L. pozostawił po sobie znaczną ilość artykułów publicystycznych, umieszczanych od r. 1906 w czasopismach narodowo-demo-kratycznych.
Odznaczające się wielkiem przywiązaniem synowskiem, szerokością zainteresowań społecznych i filozoficznych, oraz głęboką wiarą listy L. do matki zostały zebrane i część ich ukazała się w maszynopisie w niewielkiej ilości egzemplarzy.
W druku ogłosił następujące prace: Młodzież a polityka. Warszawa 1913. — Czem jest skauting polski. Warszawa 1913. — O potrzebie filozofji w wykształceniu rolnika obywatela. Warszawa 1913. — Wychowanie Ojców Kapadockich. Warszawa 1913. — Skauting jako system wychowania moralnego. Bibl. „Prądu", 1913. — Moralne podstawy życia narodowego. Warszawa 1915. — Letniska młodzieży szkolnej. Warszawa 1915—1920. — Próba legalizacji skautingu polskiego. Moskwa 1916. — Czuwaj! Kijów 1917. — Hasła rewolucji w świetle nauki katolickiej. Warszawa 1919. — Teologja. Warszawa 1919-— Wychowanie młodzieży wobec współczesnych potrzeb i zadań Kościoła. Lublin 1923. — Nadto, pod pseudonimem ks. Jana Zawady: Jak prowadzić pracę skautową? Kraków 1913. — Czuj duch. Gawędy obozowe o idei skautingu. Kraków 1913. — Śpiewnik polskiego skauta. Kraków 1914.
Zbigniew Makarczyk.