Magazyn6
8501

577

BtJLOW BERNHARD KS. VON — BYDŁO

buchu wojny z Francją w 1870/71 r. wstąpił jako ochotnik do pułku huzurów i w czasie kampanji awansował na oficera. Odbywał następnie krótką praktykę sądową, poczem wstąpił do dyplomacji i kolejno pełnił obowiązki przy ambasadach niemieckich we Włoszech, Francji i Rosji; w 1878 był przejściowo charge d’affaires w Atenach. W 1888 został mianowany posłem w Bukareszcie, w 1893 ambasadorem przy Kwi-rynale, w 1897 sekretarzem stanu spraw zagranicznych, 17. X. 1900, po ks. Hohenlo-hem, kanclerzem Rzeszy i prezesem ministrów pruskich. W polityce wewnętrznej B. prowadził ostry kurs antypolski, za jego rządów miały miejsce dotkliwe prześladowania polskości i wzmożona akcja germa-nizacyjna (proces wrzesieński, ustawy wywłaszczeniowe 1908 r., ograniczenie praw języka polskiego i t. p.). Antypolski ten kierunek uzasadniał B. w licznych mowach oraz expost obszernie w książce „Deutsche Politik". W polityce zagranicznej powiodło mu się w 1902 zacieśnić rozluźniając się od pewnego czasu więzy przymierza z Włochami, ale mimo usilnych zabiegów nie mógł zapobiec zbliżeniu francusko-angielskiemu. W 1905 wystąpił przeciwko Francji domagając się zastosowania w Marokku zasady „drzwi otwartych", a chociaż zdołał chwilowo zastraszyć przeciwnika i upokorzyć, wymuszając dymisję min. spraw zagr. Delcasse’go, to jednak na zwołanej w sprawach marokańskich międzynarodowej konferencji w Algesiras (styczeń—kwiecień 1906    r.) poniósł niewątpliwą porażkę.

14. VII. 1909 B., poróżniony z Wilhelmem II na tle incydentu z wywiadem cesarskim w „Daily Telegraph", otrzymał dymisję. W styczniu 1915 wysłany był do Rzymu jako ambasador nadzwyczajny, lecz nie zdołał przeszkodzić wystąpieniu Włoch przeciwko Mocarstwom Centralnym. Po wojnie usunął się do życia prywatnego. Zmarł w Rzymie 28. X. 1929. W swych czterotomowych pamiętnikach wydanych w 1930/31 r. bronił niezbyt zręcznie swej działalności, a oskarżał wszystkich niemal polityków niemieckich z Wilhelmem II na czele o doprowadzenie Niemiec do katastrofy. Pamiętniki te wywołały w całych Niemczech wielkie oburzenie. B. ogłosił: „Deutsche Politik", (1916) i „Grundlagen der diplomatischen Verhandlungen bei Kriegsausbruch", (1920) oraz „Denkwiir-digkeiten", (4 t. 1930/31). Mowy B. w wyd. P e n z 1 e r a, „Graf B.-s Reden" Leipzig 1903 i „Fiirst B.-s Reden" (3 t. 1897 do 1909) Berlin 1909.

Literatura: Ceapeki-Uutten: Sielithieńąt 1lal tycio po lyanego

i totoanyskiego. Womawa 1C36--Horror First Bilów und

«nne Denkurirdigkeiten. Berlin 1931. — Kaehlert Legendo und Wirklichkeiten im Ltbenebild des Kowien Bernhord v. Bilów. Bresleu 1932. — Lerchenfelds Erinneningen und Denkwirdigkedm. Zweite Atiflage. Berlin 1936. — TJUmmej Front widrr Bilów. Berlin 1931-

1. P.

Bydło.

i. Znaczenie. 2. Zasadnicze kierunki wytwórcze. 2. Stan hodowli w Polsce.

1. Znaczenie. Głównym czynnikiem, stanowiącym o znaczeniu bydła, jest wszechstronność korzyści, dostarczanych człowiekowi, bydło bowiem daje szereg najniezbędniejszych i najróżnorodniejszych wytworów: mięso wołowe i cielęce, mleko i jego przetwory (jak śmietana, masło, sery, mleko odtłuszczone, serwatka); skóry bydlęce i cielęce; żołądki cielęce (podpuszczka), łój i inne odpadki; nawóz; nadto b. jest źródłem siły pociągowej. Niemniej ważną jest możność przystosowania hodowli b. do bardzo rozmaitych stosunków pod względem położenia przyrodniczego i rynkowego, podstawy pastewnej, pomieszczenia i rozpo-rządzalnych sił roboczych. To też hodowlę b. spotyka się na różnych stopniach rozwoju rolnictwa oraz w rozmaitem położeniu go-spodarczem i przyrodniczem.

Wszechstronność produkcji pozwala na względnie łatwe przystosowanie hodowli b. do rozmaitych stosunków rynkowych. Możliwość dostarczania mleka na rynek w najróżnorodniejszej postaci, rozszerzania lub kurczenia wychowu młodzieży, opasania zwierząt lub używania do pociągu obok produkcji mleka, — pozwalają na przestawianie produkcji w okresach czasu stosunkowo krótkich, jak na rolnictwo. Hodowlę b. można opierać na bardzo różnorodnej podstawie pastewnej, zwłaszcza że b. doskonale wyzyskuje paszę o nieznacznej koncentracji składników odżywczych (jak np. liście i główki buraczane, słomę, trawę, okopowe), przedewszystkiem — odpadki przemysłowe (np. wywar, pulpę, wysłodziny), nadto zaś odpadki silnie skoncentrowane (jak melasę, otręby, makuchy). Pro-

Encyklopedia nauk politycznych. 37