Magazyn6a001

606

HIMALAJE — HINDENBURG PAUL VON

podkreśla jeszcze przeciwieństwo form orograficznych i florystycznych, jakoteż z niemi związanych form antropogeograficznych, wynikające z silnie akcentujących się różnic klimatycznych między północą i południem systemu. Wybitnie kontynentalny, górski, z jego charakterystycznemi cechami, suchością i surowością, klimat posiadające zbocza północne cechuje monotonja form orograficznych, słabo wobec braku intensywnej erozji wodnej urozmaiconych, jakoteż ubóstwo flory, ograniczającej się do skąpych traw, porastających rozległe, suche, gruzem zasłane doliny i nagie zbocza szczytów, wypasanych przez jaki dzikie bądź oswojone przez rzadką i biedną ludność tybetańską. Wiele tu słonych jezior, przez ludność uważanych za święte, nad których brzegami wznoszą się buddyjskie klasztory. Zupełnie odmiennie przedstawiają się zbocza południowe, leżące w strefie klimatu monsuno-wego. Obfitość opadów, których nasilenie wzraista ku wschodowi, sięgając w niektórych okolicach 12 m rocznie, wpłynęła na wspaniały rozwój flory, zgodnie z nasileniem opadów, obfitszej na wschodzie. Najniższe regjony himalajskie pokrywa puszcza tropikalna, nad którą panują lasy liściaste (dęby), a nad niemi szpilkowe (sosna, cedr), sięgające do 3000 m. Ponad temi znów rozpościerają się obfitujące w okazałe gatunki alpejskiej flory kwiatowej łąki górskie, ograniczone linją wiecznego śniegu, która tu na ciepłem, lecz w opady obfitem południu przebiega o 500 m niżej (4 500 m) niż na zimnej, lecz w śniegi ubogiej północy. Rzeźba górska tej części H. wobec intensywności erozji wód płynących jest też nieporównanie bogatsza niż części północnej, czynnika tego prawie zupełnie pozbawionej.

Ludność zamieszkująca obszar H. jest rasowo niejednolita. Na zachodzie, zwłaszcza w Kaszmirze, przeważa typ indo-aryj-ski, na wschodzie (w Nepalu, Sikkimie, Butanie) — mongolski. Naogół j‘ednak mieszkańcy H. fizycznie raczej zbliżają się do tybetańczyków, kulturalnie natomiast należą do Indyj. Wpływ kultury tybetańskiej silniej akcentuje się tylko na wschodzie, uwidaczniając się nadewszystko w budownictwie mieszkalnem i religijnem (kult Buddy). Łatwo zapalna ludność himalajska odznacza się dużą dzielnością, dla których to walorów jest ona chętnie widziana w szeregach armji anglo-hinduskiej, której stanowi trzon (szczep nepalski Gurków).

Zaludnienie niższych regjonów H. południowych jest dość znaczne. Nie brak tu ludnych osad, jak Katmandu — stolica Nepalu (110 000 mieszkańców), Taziczozong, Punakka i in., przyczem obok osad tubylczych spx>tykamy tam nowoczesne uzdrowiska angielskie, w których ludność europejska szuka schronienia przed zabójczem dla białego latem indyjskiem. Wśród tych wyróżniają się: Simla (2 160 m n. p. m.), letnia rezydencja wicekróla i parlamentu Indyj i Dardziling (2225 m n. p. m.).

Gospodarczo px>łudniowe zbocza H. w przeciwieństwie do północnych reprezentują dużą wartość głównie ze względu na bogactwo leśne, choć niemałe znaczenie ma tu i rolnictwo oraz hodowla, rozwinięte w dolinach i na niższych regjonach górskich, które stanowią podstawę bytu miejscowej ludności. Dodać należy, że południowo-wschodnie zbocza H. mają sprzyjające warunki dla uprawy herbaty, plantowanej też na wielką skalę na obszarze Sikkimu. Znaczniejszych bogactw kopalnych w H. niema. Pewne znaczenie p>osiada jedynie nafta, której niewielkie ilości wydobywa się u podnóży p>łd.-zachodnich i pld.-wschodnich systemu.

Politycznie część północna H. należy do Tybetu, px>łudniowa zaś, z wyjątkiem Nepalu (140000 km^-1 pow. — 5600000 mieszkańców), który jest państwem niepodle-głem — do Indyj Brytyjskich. Angielskie terytorjum himalajskie nie stanowi jednakże politycznie jednolitej całości, dzieląc się na wiele państw w różnym stopniu od Indyj zależnych. Największem i naj ważniej szem z nich jest bogaty Kaszmir (218896 km’ pow. — 3 646 000 mieszk.). Duże znaczenie posiada również niewielki Sikkim (7 299 km² pow. — no 000 mieszk.), ważny ze względu na to, że tędy wiedzie jedyna łatwa droga do Tybetu. Najluźniej politycznie z Indjami związany jest Butan (46000 km² pow. — 250000 mieszk.), zależny od nich jedynie w sprawach polityki zagranicznej.

Włodzimierz Kowalski.

Hindenburg Paul von.

Paul von Beneckendorf und von Hindenburg urodził się w Poznaniu 2. X. 1847 r. Pochodził z żołnierskiej rodziny Benecken-