Magazyn6P401

500

GÓRSKI LUDWIK KAZIMIERZ — GRABSKI STANISŁAW

w Genewie, gdzie w r. 1924 uzyskał doktorat nauk ekonomicznych. W r. 1926 habilitował się na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od r. 1924 wykłada ekonomikę na Uniwersytecie Lubelskim, od r. 1926 jako profesor nadzwyczajny. W 1929/30 jest dziekanem wydziału Prawa i Nauk Społecznych. Od 1926 r. jest członkiem Związku Międzynarodowego Badań Społecznych (Unja Me-chlińska), od 1933 zaś członkiem Rady Społecznej przy Prymasie Polski.

Ważniejsze prace: W sprawie reformy rolnej w Polsce. 1919. — La loi des rende-ments non proportionnels au stade national. 1924. — Les limites economiąues de l’inten-sification des petites et des grandes exploi-tations agricoles. 1925. — Gospodarcze granice intensyfikacji większych i mniejszych przedsiębiorstw rolniczych. „Ekonomista". 1926. — Katolicyzm społeczny. 1926. — U podstaw katolickiego ustroju społecznego. „Prąd". 1926.—Kodeks społeczny (przekład i przedmowa). 1928. — Problem przeludnienia na tle struktury agrarnej. 1930. — La hierarchie catholiąue et le probleme social en Pologne. 1931. — Kościół Polski w sprawie społecznej. „Prąd". 1931. — Wartość zasad katolickich w życiu gospodarczo-spo-łecznem w „Postawa katolicka wobec kryzysu". 1933.—La doctrine thomiste de la propriete. 1935. — Personalistyczna koncepcja własności. „Verbum“. 1935.—Uwłaszczenie pracy. 1936. — Land reform and decapitalisation. 1937.

Grabowski Piotr ks.

G„ statysta polski, proboszcz parnawski (na Inflantach), żył w drugiej połowie XVI i pierwszej XVII stulecia, zmarł w r. 1625. O życiu jego brak wiadomości. G. jest wyrazicielem opinji szlachty w okresie wiel kiego rozwoju handlu zbożowego i politycznej ekspansji na Wschód. W swoich trzech pracach (Zdanie syna koronnego 1595> Polska niżna 1596, oraz Zwierciadło Rzpli-tej 1598) G. omawia program wzmocnienia Polski pod względem skarbowym i wojskowym, aby ją przygotować do wojny z Tur cją. Skarb chce zasilić przez podwyższenie ceł zarówno przywozowych, jak i wywozowych. Ponieważ głównym artykułem wywozowym było zboże, przeto na nie spadłby ciężar opłacania ceł wywozowych. G. sądził, że ze względu na monopolistyczne stanowisko Polski na rynku światowym, cło to spadłoby nie na producenta, ale na zagranicznych nabywców. Inne źródło dochodu skarbu widział w kościelnej dziesięcinie, którą państwo miało przejąć od duchowieństwa za wynagrodzeniem. G. mniemał, że skarb dzięki lepszej egzekucji więcej będzie mógł wydobyć z dziesięciny, aniżeli duchowieństwo. W pracy „Polska niżna" G., cytując przykład Anglji, proponował rolniczą kolonizację Zadnieprza i Niżu, chcąc aby powstały tam „nowe coloniae polskie". Dzieła Grabowskiego przedrukował K. S. Turowski (Kraków 1858/9).

Literatura : OmrgaM S.s Geschichtr. der ftaromalofconom _ ,_m allen Po ten. Berlin 1926. — TsnwuiM St.t K». Piotr Gro-bowtki. „Pntgląd Poltki". 1869. (Prudruk v> Pumach pori-tycmych w. XVI. Kraków 1886).

Andrzej Grodek.

Grabski Stanisław.

G. urodził się r. 1871 w Borowie (pow. łowicki). Doktorat filozofji uzyskał na uniwersytecie w Bern w r. 1894. W 1902 habilitował się w Krakowie na wydziale filozoficznym. W 1905 został mianowany profesorem ekonom j i społecznej w Akadem j i Rolniczej w Dublanach. Od r. 1910 jest profesorem ekonomj i społecznej w uniwersytecie lwowskim. Na polu politycznem początkowo był działaczem Polskiej Partji Socjalistycznej. W 1891 r. opublikował pod pseudonimem Zborowicz broszurę, żądającą włączenia do programu socjalistycznego postulatu niepodległości Polski. Od 1907 r. był jednym z kierowników Narodowej Demokracji. W latach 1908—1914 redagował „Słowo Polskie" we Lwowie. W latach 1917—1919 był członkiem Komitetu Narodowego w Paryżu, od 1919—1922 posłem na Sejm Ustaw'odawczy z miasta Krakowa, a w następnym sejmie posłem z ramienia Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej. W Sejmie Ustawodawczym był prezesem Komisji Spraw Zagranicznych. Był też członkiem delegacji pokojowej do rokowań z rządem sowieckim w Mińsku i Rydze (1920) i polskim delegatem do rokowań ze Stolicą Apostolską w sprawie konkordatu, który też z ramienia rządu polskiego podpisał w r. 1925. W r. 1923 został ministrem Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w gabinecie Witosa, tekę tę piastował następnie jeszcze w gabinetach Władysława Grabskiego, Skrzyńskiego i Witosa w r. 1925 i 1926.