Magazyn66001

456

KRZYWICKI LUDWIK — KRZYŻANOWSKI ADAM

ny kurs antropolog] i: Rasy psychiczne. Warszawa 1902 (to samo po rosyjsku). — Początki własności indywidualnej. Lwów 1911.    — Ustroje społeczno-gospodarcze

w okresie dzikości i Larbarzyństwa. Warszawa 1914. — Świat i człowiek (praca zbiorowa) 4 tomy. Warszawa. — Studja socjologiczne. Warszawa. Kraków. Lublin. Poznań. Wilno. Zakopane b. d. — Wstęp do historji ruchów społecznych. Warszawa 1926. — Kwestja rolna. Warszawa 1903 (3 niezależne przekłady rosyjskie). — Społeczeństwo pierwotne, jego rozmiary i wzrost. Warszawa 1937 (to samo po angielsku 1934).    — W miesięcznikach

rosyjskich, a zwłaszcza w „Mirę Bożjem" tłumaczono również i liczne artykuły K. z polskiego, które nie ukazały się w wydaniu książkowem.

Literatura: Ludu,k Knywicki, praca ibiurouia poiwifcona jryo tyciu i twórctoici. Wamawa 1938.

Ludwik Kulczycki.

Krzyżanowski Adam.

K., ekonomista polski, urodził się w Krakowie dn. 15. I. 1873 r. Po ukończeniu szkoły średniej tamże odbył studja prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie uzyskał w 1894 r. doktorat prawa. Dalsze studja uzupełniające odbywał w Berlinie i Lipsku. W latach 1896—1904 był sekretarzem Krakowskiego Towarzystwa Rolniczego, a następnie redaktorem „Tygodnika Rolniczego". W 1908 r. habilitował się na Uniwersytecie Jagitllońskim jako docent ekonomiki. W 1912 r. został profesorem nadzwyczajnym, a w 1916 profesorem zwyczajnym ekonomiki i skarbowości. W 1930 r. został członkiem Polskiej Aka-demji Umiejętności. Po wskrzeszeniu Państwa Polskiego najwięcej uwagi i pracy poświęcił dziełu naprawy skarbu i waluty. Przeprowadzoną przez Władysława Grabskiego w 1924 r. reformę walutową zwalczał jako, zdaniem jego, niedostatecznie przygotowaną. W 1926 r. współpracował z misją prof. Kemmerera w charakterze kierownika polskiego biura misji. W 1927 r. był wespół z Feliksem Młynarskim delegatem rządu w St. Zjednoczonych do rokowań o pożyczkę stabilizacyjną, a następnie wziął czynny udział w układaniu „planu stabilizacyjnego", ogłoszonego w październiku 1927 r., łącznie z zaciągnięciem pożyczki zagranicznej. W 1928 r., jako poseł miasta Krakowa wszedł do Iii-go sejmu i był generalnym referentem budżetu w roku 1928 i 1930. Wybrany w 1930 r. do IV-go sejmu, złożył wkrótce mandat, skutkiem swego stanowiska w sprawie więźniów brzeskich. W 1932 r. przedłożył rządowi Aleksandra Prystora memorjał, domagający się przystąpienia Polski do bloku szterlin-gowego. W 1935 r. mianowany został prezesem komisji podatkowej przy Ministrze Skarbu. W 1936/37 r. ponownie bawił w St. Zjednoczonych, jako delegat rządu, w sprawie konwersji pożyczki stabilizacyjnej z 1927 r. Obok działalności politycznej i bogatej w plon pracy naukowej, K. poświęcał dużo czasu sprawom uniwersyteckim i organizacji nauki. W latach 1927 do 1928 i 1930/31 był dziekanem wydziału prawa, w latach 1933—1936 prorektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Był wielokrotnym prezesem Towarzystwa Ekonomicznego w Krakowie, od 1920 r. jest redaktorem „Wydawnictw Towarzystwa Ekonomicznego". W teorji ekonomiki podziela przeważnie poglądy szkoły psychologicznej austrjackiej, w polityce ekonomicznej — wybitny zwolennik i obrońca liberalizmu, a przeciwnik etatyzmu.

Ważniejsze prace: Studja agrarne. Kraków 1900. — Rolnictwo wobec polityki handlowej. Kraków 1901. — Teorja Mal-thusa. Kraków 1901. — Towarzystwa i stowarzyszenia rolnicze. Kraków 1911. — Pieniądz. Kraków 1911. — Wojny bałkańskie w 1912 i 1913. Kraków 1914. — Statystyka Polski (łącznie z prof. Kumaniec-kim). Kraków 1915. — Socjologja wojny. Kraków 1918. — Założenia ekonomiki. Kraków 1919, II wyd. 1920. — Nauka o pieniądzu i kredycie. Kraków 1919, II wyd. 1922. — Socjalizm w wojnie. Kraków 1920. — Nauka skarbowości. Kraków 1923. — Pauperyzacja Polski Współczesnej. Kraków 1925. — Rządy Marszalka Piłsudskiego. Kraków 1927, IT 1929. — Bierny bilans handlowy. Kraków 1928. — Polityka i gospodarstwo. Kraków I93¹- — Moralność współczesna. Kraków 1935. — Dolar i złoty. Kraków 1936.

Literatura: Zweig Ferdynand,s Adam Krzyżanowski. „Przegląd Ekonomiczny** 1932.