454
KRYM — KRZYWICKI LUDWIK
będziemy i Moskwicina tak długo wierzgającego łatwo ukrócimy; Wołosza nas słuchać będzie musiała, Siedmiogród i Mul-tany życzliwe będą“.
Dla Tatarów państwa rosyjskiego K. był ośrodkiem nowotatarskiego ruchu kulturalnego i narodowego. Z seminarjum w Symferopolu wychodzili, począwszy od lat 8o-ych, na cały świat rosyjsko-muzuł-mański nauczyciele, którzy docierali aż do Kuldży do Chin. Do dziś dnia trwa emigracja tatarskiej inteligencji z K., którego 180 tysięcy Tatarów przoduje wśród Muzułmanów Związku Sowieckiego.
Literatura: Kondaraki W. Ch.: Uniwersalnoje opisani je Kryma (10 tomów). Moskwa 1883. — Nowakowski St.s Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich. „Wielka Geograf ja Powszechna** Trzaski-Ewer ta-Michalskiego. Warszawa b. d. — Sejdamet B.: Krym. Warszawa 1930. — Soyfal (Zichni): Z dziejów Krymu. Polityka, kultura, emigracja. Warszawo 1938. — Vidal de la Blachę P. et Galloim Ł.z Gćographie Vniverselle. Tome V. Parts 1932.
Józef Haliczer.
K., ekonomista polski, urodzony w r. 1785 w Warszawie. W latach 1805—1808 byl nauczycielem matematyki i fizyki w Liceum Warszawskiem, następnie guwernerem dzieci ministra Feliksa Łubieńskiego. W r. 1812 powołany został na katedrę ekonomji politycznej w Szkole Prawa i Administracji. W r. 1818 na skutek zatargów z Komisją Rządzącą Wyzn. Rei. i Ośw. Publ. uzyskał na własną prośbę zwolnienie. Od r. 1807 członek Tow. Przyjaciół Nauk w Warszawie. W r. 1818 wybrany na posła z Warszawy na sejm. Należał do opozycji. Krytykował zwłaszcza politykę ministra Lubeckiego. W czasie powstania wybrany ponownie na posła do sejmu, dzielił jego losy aż do posiedzeń w Zakroczymiu. Po upadku powstania pozostał w kraju. Zmarł w r. 1853. K. nie pozostawił żadnej większej pracy ekonomicznej, a tylko kilka drobniejszych przyczynków, przeważnie dotyczących przedmiotu ekonomji i jej metody. W pierwszych pracach ekonomicznych K. wahał się jeszcze między fizjokratyzmem a ekonomją klasyczną. Później jednak przechylił się całkowicie na stronę Smitha. W sporze między zwolennikami ekonomji empirycznej a ekonomji dedukcyjnej abstrakcyjnej (Ricardo) stał po stronie empiryków. Uważał ekonomję za naukę praktyczną, mającą na celu wskazanie dróg do osiągnięcia przez jak największą ilość ludzi jak największego dobrobytu. Za Sismondim krytykował optymizm Smitha. W swoich wykładach uniwersyteckich opierał się na Say’u i Ganilh'u. Prace ekonomiczne K.: List XIV i XXII w „Korre-spondencyi w materiach obraz kraju i narodu polskiego roziaśniaiących“, drukowane w „Gazecie Warszawskiej" w r. 1807 i odbitka. — O ekonomji politycznej. Warszawa 1812. — O arytmetyce politycznej. Roczn. Tow. Kr. Warsz. Przyj. Nauk 1817, t. X i odb. — Niektóre myśli o nauce gospodarstwa narodowego (jak wyżej 1830, t. XXI). Prócz tego kilka prac treści technicznej, oraz polityczne przemówienia sejmowe.
Literatura: Bieliński J.: Król. Uniwersytet Warszawski, 3 t. Warszawa 1912. — Grodek A.: Piotr Maleszewski. Warszawa 1933. — Grotowski Z.; Statyści polscy pocz. XIX stulecia. Kraków 1923.
A. Grodek.
K., ekonomista polski, urodził się 18. II. 1879 r- w Guzowie. Studja uniwersyteckie odbywał w Warszawie, Berlinie, Mona-chjum i Wiedniu w latach 1900—1906. W 1916 objął wykłady polityki komunalnej, a w 1918 r. polityki społecznej w Wyższej Szkole Handlowej w Warszawie. W 1920 r. został dyrektorem Bibljoteki Wyższej Szkoły Handlowej.
Ważniejsze prace: Byt i warunki pracy robotników cukrowni w Królestwie Pol-skiem. Kraków 1911. — Rezultaty spisu nieruchomości i mieszkań Wielkiej Warszawy (wspólnie z E. Strzeleckim). Warszawa 1922/23. — Rozwój ubezpieczeń publicznych w Polsce. Warszawa 1931—1935. — Dzieje życia i twórczości E. Abramowskie-go. Warszawa 1933. — Idea przewodnia ubezpieczeń społecznych. Warszawa 1936.
K. urodzi! się 21. VIII. 1859 r. w Płocku. Wydział fizyczno-matematyczny uniwersytetu warszawskiego ukończył w 1882 r. Ze względów politycznych wyjechał w 1883 r. zagranicę: do Lipska, gdzie słuchał wykładów Wundta i Lenckerta, do Ziirichu, gdzie studjował filozofję, następnie, w 1885 r. do Paryża, gdzie pracował nad antropologją. W roku 1904 otrzymał doktorat na uniwer-