Magazyn67901

375

KONWENCJA GENEWSKA (GÓRNOŚLĄSKA) — KONWERSJA

podstawę do niezliczonych, nieuzasadnionych sporów na terenie międzynarodowym i utrudniała przez to normalny układ stosunków polsko-niemieckich, działała hamująco na rozwój gospodarstwa woj. śląskiego i na tak pożądane zmiany w jego strukturze rolnej. Życie okazało się silniejsze od niej, neutralizowało stopniowo wiele jej skutków, przekreśliło jej potrzebę.

Literatura : Gruber H.: Arbitrai górnośląski to sprawie niemieckich tow. ubezpieczeń. Warszawa 1930. — Komar St.: Górnośląska Konwencja Genewska pomiędzy Polską i Niemcami. „Instytut Śląski”, z. 32 cyklu „Polski Śląsk”. Katowice 1937. — Koroicicz M.: Spór o wykonanie Konwencji Genewskiej. „Strażnica Zachodnia", z. 3, 1931. — Tenże: Z politycznej literatury niemieckiej o Górnym Śląsku. B. 1930-31. „Boczniki Tow. Przyjaciół Nauk na Śląsku". Tom III. Katowice 1932. — Kostka E.: Stan i potrzeby nauki polskiej o Śląsku (dzieło zbiorowe). Katowice 1936. — Kutrzeba St.: Polskie Prawo polityczne według traktatów. T II. Kraków 1923. — Rtmd-stein Sz.: Prawa nabyte wobec wygaśnięcia Górnośląskiej Konwencji. „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny", z. 3, 1936 — Sulkowski J.: Problem waloryzacji na Górnym Śląsku. „Buch Prawniczy, Ekonomiczny t Socjologiczny". 1930. — Szczepański A.: Górny Śląsk w świetle wykonania Konwencji Genewskiej. Warszawa 1929. — Zaleski W. J.: Międzynarodowa ochrona mniejszości. Warszawa 1932.

W. Olszewicz.

Konwersja.

i. Definicja. 2. Konwersja dobrowolna. 3. Konwersja przymusowa. 4. Konwersja po okresie inflacji. 5. Konwersje w niektórych państwach. 6. Konwersje w Polsce.

kultatywną. Jeśli przy tej k. jest obniżany procent, muszą być przyznane inne dodatkowe korzyści (np. wymiana dotychczasowej pożyczki na nową poniżej pari), aby właściciele pożyczki zdecydowali się na k. W praktyce k. fakultatywne naogół zawodziły. Ponadto termin „konwersja" jest używany dla oznaczenia zamiany pożyczek emitowanych w pieniądzu, który stracił w znacznej części siłę nabywczą na skutek inflacji, na nowe pożyczki tak, aby nastąpiło częściowe lub całkowite wyrównanie strat, poniesionych przez wierzycieli.

2. Konwersja dobrowolna. K. tego rodzaju jest dokonywana zazwyczaj w jednym z trzech celów, przyczem czasami niektóre lub też wszystkie cele są równocześnie osiągane: 1) dla zamiany pożyczek, płatnych w określonym terminie, na pożyczkę, płatną w późniejszym terminie; k. taka jest stosowana wówczas, gdy dłużnik nie dysponuje odpowiedniemi środkami pieniężnemi dla wykupienia pożyczki w terminie płatności; 2) dla ułatwienia pod względem technicznym obsługi pożyczek emitowanych. W tym wypadku mamy do czynienia z tak zwaną konsolidacją, polegającą na zamianie różnych rodzajów pożyczek, na jedną pożyczkę, zwaną pożyczką konsolidacyjną (konsoh-dierte Anleihe, dette consolidee, consols, Consolidated stocks), 3) dla zmniejszenia ciężarów, związanych z obsługą pożyczki. W tym ostatnim celu k. może być dokonywana tylko wówczas, gdy długoterminowa stopa procentowa spada poniżej procentu, jaki rzeczywiście przynosi pożyczka. Tego rodzaju sytuację państwo lub instytucja emitująca może wyzyskać w celu zmniejszenia ciężarów, związanych z obsługą emitowanych przez siebie pożyczek. Zmniejszenie to jest przeważnie dokonywane drogą obniżenia procentu od pożyczek do poziomu nieco przewyższającego lub równego poziomowi stopy rynkowej. Czasami przez zapewnienie dodatkowych pośrednich korzyści można przy k. obniżyć procent nawet poniżej stopy rynkowej. Czasami procent nowej pożyczki jest zróżniczkowany, mianowicie stopniowo jest coraz niższy w dalszych okresach (np. w I dziesięcioleciu wynosi 4%, w II dziesięcioleciu — 3¹U%, w III dziesięcioleciu — 3%). Czasami ze zmianą stopy procentowej łączy się zmiana kapitału nominalnego. Nieraz k. jest związana z emisją nowej, dodatkowej pożyczki subskrybowanej za gotówkę, albo też może być sub-

1

Definicja. Przez k. zazwyczaj rozumie się zamianę na jeden nowy papier jednego lub kilku papierów wartościowych o stałem oprocentowaniu (pożyczek państwowych, komunalnych, obligacyj przemysłowych, listów zastawnych), dokonaną przez państwo lub instytucję, emitującą ten papier. K. zasadniczo są dwóch rodzajów: dobrowolne, gdy zamiana pożyczki starej na nową (stanowiąca zmianę warunków kontraktu, zawartego między dłużnikiem a wierzycielem) jest dokonywana za zgodą wierzyciela, oraz przymusowe, gdy ta zamiana jest dokonywana bez zgody wierzyciela, stanowiąc w tym wypadku z punktu widzenia prawnego jednostronną, samowolną zmianę kontraktu. W wypadku k. dobrowolnej państwo może albo zaproponować posiadaczom zamianę dotychczas posiadanych pożyczek na nową, a w razie odmowy wierzyciela spłacić pożyczkę, albo też pozostawić do uznania wierzyciela zamianę posiadanych pożyczek na nowe, względnie pozostawienie status quo. Mamy wówczas do czynienia z k. fa