Magazyn63601

432

KOZACY — KRAPOTKIN PIOTR

porożcami" siedziby ich bowiem leżały za „porohami" dnieprowemi.

W ciągu XVII i XVIII wieku poszczei gólne grupy kozaków osiedliły się poza Ukrainą głównie na Syberji, w której podboju odegrali dużą rolę. Z czasem wielu z nich osiedliło się w kraju nadamurskim.

Kultywując tradycję swych przodków (choć z czasem poza Ukrainą przyjęli język rosyjski) wszędzie tworzyli zawsze do boju gotowe organizacje wojskowe, od upadku wolnego kozactwa (w XVII w.) stanowiące część sil zbrojnych Rosji. Zwolnieni od danin państwowych obowiązani byli do służby wojskowej od 18 roku życia począwszy przez lat 20 we własnem umundurowaniu i uzbrojeniu i na własnym koniu.

Charakterystyczny strój kozacki składał się z bluzy najczęściej niebieskiej lub zielonej, szerokich barwnych, w długie buty wpuszczonych spodni i wysokiej barankowej czapki z barwnym wierzchem. Uzbrojenie k. stanowił krótki karabin i lanca.

Dzielili się w zależności od obszaru, który zamieszkiwali na k.: dońskich, wołoskich, kubańskich, azowskich, czarnomorskich, jaickich, grebieńskich, terskich (później zwanych orenburskimi), uralskich, syberyjskich, nadamurskich, ussuryjskich i t. d.

Dowódcy oddziałów kozackich, które dzieliły się na sotnie zwą się atamanami. Naczelnym atamanem kozackim był następca tronu.

K. liczebnie przedstawiali się bardzo pokaźnie. Przeciwko Napoleonowi wystawione szeregi kozactwa liczyły około 90 000 koni; przed wojną światową stan wojsk kozackich wynosił 55 000 w czasie jest trwania sięgał 200 000.

Włodzimierz Kowalski.

Kozicki Stanisław.

K., publicysta i polityk polski, urodził się 4. IV. 1876 r. w Łempicach, pow. pułtuskiego. Ukończył Wyższą Szkołę Rolniczą w Warszawie, a następnie po odbyciu dalszych studjów uzupełniających w Niemczech uzyskał doktorat filozofji w Halli nad Salą. W latach 1899—1902 był asystentem przy katedrze uprawy roli i roślin na Uniwersytecie Jagiellońskim, wkrótce potem przeszedł do działalności politycznej i publicystycznej i redagował w 1905 r. dziennik „Naród". W latach 1910—1915 był redaktorem naczelnym „Gazety Warszawskiej", w 1916/17 współredaktorem tygodnika „Sprawa Polska" w Petersburgu, następnie wyjechał na Zachód, gdzie w latach 1917—1918 pracował jako członek Polskiego Komitetu Narodowego, a w r. 1919 i 1920 jako generalny sekretarz delegacji polskiej na Konferencję Pokojową w Paryżu. Po powrocie do kraju redagował w latach 1922/3 „Kurjer Poznański" i został w 1922 r. wybrany posłem do sejmu. 9. II. 1926 r. został mianowany posłem polskim przy Kwirynale i pozostał na tem stanowisku do 13. XI. tegoż roku. W latach 1928—1935 był senatorem.

Ważniejsze prace: Syndykaty rolnicze we Francji. Warszawa 1909. — Sprawa włościańska w Polsce porozbiorowej. Kraków 1909. — Sprawa granic Polski na Konferencji Pokojowej w Paryżu. Warszawa 1921. — Na Sycylji. Warszawa 1928.

Krapotkin Piotr.

Książę Piotr Krapotkin urodził się w 1842 roku w Moskwie, umarł tamże w 1921 roku. Pochodził z rodziny arystokratycznej. Ojciec — wielki właściciel ziemski i oficer — oddal młodego Piotra do korpusu paziów. Przez lat pięć uczył się w tym korpusie i ukończył go, pracując jednocześnie dużo nad sobą. Młodzieńcze jego lata przypadły na czasy srogiego despotyzmu i niewoli ludu wiejskiego, która dopiero skończyła się w 1861 r. Po śmierci Mikołaja I nowy car Aleksander II, po dotkliwej porażce w wojnie krymskiej, rozpoczął wprowadzać pewne reformy, te jednak, po pewnym czasie, bywały w swem zastosowaniu paczone, a później nawet niektóre z nich wycofano.

Po skończeniu korpusu paziów, mógł K. rozpocząć świetną karjerę dworską, urzędniczą, czy wojskową; nie pragnął tego jednak, gdyż ciągnęła go nauka. Ponieważ jednak musiał odbyć lat kilka na służbie rządowej, więc wybrał sobie stanowisko oficera kozaków nad Amurem na Dalekim Wschodzie, który chciał poznać. K. przepędził tam lat 5 od 1862—1867 i odbył wycieczkę naukową do Chin, niby w charakterze kupca. Bardzo dużo pracował nad sobą, przeprowadzając rozmaite badania przyrodnicze i społeczne, poczynając od życia zbiorowego zwierząt i rozmaitych plemion ludzkich. Poznawszy, w czasie swego