490
LASY
laniu zasad polityki leśnej. Na załączonej tablicy podajemy lesistość Polski, oraz obliczenie, ile przypada lasów na i mieszkańca w poszczególnych województwach. Ogółem Polska posiada 22% powierzchni pod lasami, a na 1 mieszkańca przypada 0,27 ha.
W innych krajach cyfry są dosyć różne. Przedstawia to zestawienie następujące:
Kraj |
Powierzchnie pod lasami % |
Na i mieszkańca wypada lasów: ha |
Polska.......... |
22,0 |
0,27 |
Rzesza Niemiecka (bez | ||
Austrji)........ |
26,6 |
0,22 |
Austrja.......... |
37.5 |
0,48 |
Czechosłowacja...... |
33.1 |
0.34 |
Rumunja........ |
22,8 |
0,44 |
Ukraina......... |
7.5 |
0,12 |
Rosja Sowiecka...... |
(161 miljon. ha lasu) | |
Łotwa.......... |
28,0 |
0,98 |
Litwa.......... |
16,9 |
0,42 |
Węgry.......... |
9,5 |
0,11 |
Jugosławja........ |
30,3 |
0,60 |
Bułgarja......... |
27,9 |
0,59 |
Estonja..... |
17,0 |
0,61 |
Finlandja........ |
73.5 |
7.40 |
Szwecja......... |
52,0 |
3.81 |
Norwegja........ |
21,4 |
2.88 |
Wielka Brytanja z lrlandją |
4,2 |
0,03 |
Holandja........ |
7.6 |
0,04 |
Danja.......... |
8,9 |
0,12 |
Belgja.......... |
18.3 |
0,07 |
Francja . ..... |
18,8 |
0,26 |
Hiszpanja........ |
9,6 |
0.25 |
Portugalja........ |
7.8 |
0,12 |
1 tal ja.......... |
17,0 |
0.13 |
Szwajcarja........ |
23,6 |
0,25 |
Luxemburg ....... |
33.0 |
0,32 |
Produkcja drzewa zależy od gleby i od położenia lasu, czyli od warunków klimatycznych. Im dalej na północ w naszej strefie, oraz im wyżej w góry, tem naogół produkcja masy drzewnej na każdym hektarze będzie mniejsza. Polska posiada lasy przeważnie nizinne. Chociaż więc położona jest dalej na północ od krajów zachodnio-europejskich, to jednakże produkcja masy drzewnej mogłaby być u nas wyższa, gdyż tamte kraje mają przeważnie lasy górskie. Normalnie lasy powinny rosnąć na glebach najuboższych. W Polsce sporo lasów znajduje się jeszcze na glebach dosyć urodzajnych i to wpływa na większą wydajność masy drzewnej.
Z drugiej strony sposób zagospodarowania lasów wywiera również wielki wpływ na przyrost masy drzewnej. W Polsce stopniowo przechodzimy na prawidłową gospodarkę leśną i możemy podnieść bardzo znacznie wydajność naszych lasów. Obecnie można ją szacować na 2,5 m sześć, masy drzewnej z 1 ha rocznie, być może dałoby się doprowadzić tę cyfrę do 5 m sześć.
Normalny obszar lasów, jaki powinien wypadać na głowę mieszkańca, aby rodzime lasy mogły zaspokoić wszystkie potrzeby cywilizowanego społeczeństwa, obliczany jest na 0,33 ha lasu. Im społeczeństwo jest uboższe, tem obszar ten może być mniejszy. Przeciętny obszar 0,27 ha, jaki mamy w Polsce, jest dostateczny na zaspokojenie własnych naszych potrzeb. W miarę rozwoju kultury materjalnej, wzrastać będzie zapotrzebowanie na materjał drzewny, mamy jednak możliwości podniesienia produkcji materjałów drzewnych przez podniesienie wydajności każdego hektara lasu.
W krajach nizinnych, silnie zaludnionych, las ustępuje miejsca glebie ornej, lub łąkom. Ten naturalny proces hamowany jest przez politykę leśną. W Polsce wiele lasów uległoby wykarczowaniu, gdyby się temu nie przeciwstawiała radykalnie polityka państwowa.
b) Kapitał w gospodarstwie leśnetn. W dzisiejszym ustroju społeczno-gospodarczym ziemia posiada swoją cenę sprzedażną i z punktu widzenia prywatno-gospodar-czego jest kapitałem. Mamy więc w produkcji leśnej dwa jej czynniki: kapitał i pracę.
Okres produkcji materjałów drzewnych może trwać lat 60, 80, 100 i więcej. Koszta produkcji, wskutek narastania procentów, dają więc sumy niepomiernie wysokie. Jeżeli świadczenia uboczne, jakie las daje, nie pokryją znaczniejszej części kosztów produkcji, to przy zastosowaniu stopy procentowej np. 7 od sta rocznie, dojdziemy do wniosku, że produkcja leśna nie opłaca się. Dzisiaj, na szczęście dla lasów, polityka państwowa w wielu krajach obniża przeciętną stopę procentową np. do 3%. Jest to już granica, od której rozpoczyna się rentowność gospodarki leśnej. Jeżeliby stopa procentowa mogła być obniżona do 2%, rentowność gospodarki leśnej byłaby całkowicie zapewniona, a utrzymanie takiej stopy procentowej miałoby większe znaczenie dla ochrony lasów niż całe dotychczasowe ustawodawstwo leśne, wykonywane wielkim nakładem kosztów.
Przy niskiej stopie procentowej łatwo jest określić, jakie kapitały utkwione są w gospodarstwie leśnem. Można obliczyć wartość ziemi, oraz wartość poszczególnych