Magazyn63201

728

LUDNOŚĆ

w wieku rozrodczym wśród ogółu kobiet w tym wieku (późniejsze lub mniej powszechne zawieranie związków małżeńskich). Najszybszy jest spadek rodności i płodności w zachodnich częściach Polski, najpowolniejszy w częściach wschodnich.

Jak poziom współczynników rodności, tak i poziom współczynników płodności około r. 1900 jest niezwykłe wysoki. Dotyczy to zwłaszcza współczynników płodności małżeńskiej. Liczba 33 urodzeń ślubnych na 100 kobiet, stwierdzona na naszych ziemiach zachodnich, jest najwyższa ze wszystkich ustalonych statystycznie, z wyjątkiem współczynników w niektórych gubernjach Rosji w końcu wieku XIX. Ale i współczynniki płodności w latach 1931/32 należą bezwzględnie do najwyższych w tym czasie w Europie. Bardzo charakterystyczna jest dla stosunków polskich, zwłaszcza dawniejszych, duża płodność również kobiet starszych, w późniejszych latach okresu rozrodczego.

Tabl. 27 daje ogólny obraz umieralności według wieku w Polsce około r. 1900 i w latach 1931/32.

TABL. 27. ZGONY NA 1000 ŻYJĄCYCH W PCLSCE Mężczyźni i kobiety razem

Wiek	Około roku 1900				W latach 1931/32
	Razem	dzielnica			Polska	województwa
		wschod nia	zachod nia	połud niowa		cen tralne	wschod nie	zachod nie	połud niowe
Ogółem.....	26,5	28,5	23.9	26,6	15.2	14.7	14.7	13.8	17,2
0—4	95.8	108,1	84,8	93.4	45.8	42,7	41,6	45.7	54.0
w tem 1— 4.	40,9	54.3	29,3	38.4	14.6	14.3	16,6	10,3	13.8
5— 9	9.0	11,6	6,3	8.7	3.5	3.2	4.1	3.0	4.0
IO—14	4.6	5.4	3.1	4.9	2,6	2.5	3.0	1,9	3.0
15—19	5.2	5.9	3,8	5.5	4.0	4.1	3.7	3.4	4.3
20-24	6,9	6,9	5.2	7.6	5.5	5.6	5.3	5.1	5.7
25—34	7-8	8,1	6,3	8,2	5.8	5.9	5.8	5.2	6,i
35—44	10,8	10,9	9,4	11.3	7.4	7.2	7.7	6.4	7.8
45—54	17.7	19,1	14.3	18,6	12,0	ii,8	12,3	10,0	12,9
55—64	36,4	37.1	27.3	40,5	25.3	25.3	25.8	19,3	28,0
65—74	74.2	71.2	61,0	84.5	56,3	55.7	54.9	46,0	63.5
75 i więce,	149.5	m.o	158,4	178,7	132,6	131.6	118,0	132.2	142.9

Dla okresu około r. 1900 brak danych z terytorjum b. Królestwa Kongresowego. Rubryka „Razem" jest obliczona na podstawie trzech dzielnic Polski; odzwierciadla ona w przybliżeniu stosunki ogólno-polskie, przyczem wartości współczynników są raczej zbyt wysokie, aniżeli zbyt niskie.

Cechą charakterystyczną umieralności według wieku w Polsce jest stosunkowo bardzo duże jej natężenie w młodszych grupach wieku (w dzieciństwie i wczesnej młodości), stosunkowo małe w wi,*ku dojrzałym i starszym. Tego rodzaju ustosunkowanie natężenia umieralności jest wyrazem pewnego prymitywizmu demograficznego. To też jest rzeczą zrozumiałą, że występuje ono znacznie dobitniej w okresie dawniejszym, aniżeli w latach ostatnich i najsłabiej zaznacza się w zachodniej części Polski.

Tabl. 28 daje obliczenie spadku umieralności w rozpatrywanym okresie.

TABL. 28. SPADEK UMIERALNOŚCI W POLSCE OD OKRESU OK. 1900 R. DO LAT 1931/32

		Województwa
Wiek	Polska	wschód-	zachód-	połud-
		nie	nie	ni owe
Ogółem......	43	48	42	35
0— 4	52	62	46	42
w tem 1- 4	«4	69	63	59
5— 9	6l	65	52	54
IO-14	43	44	39	39
15—19	23	37	II	22
20-24	20	23	2	25
25—34	26	28	17	26
35—44	31	29	32	3*
45—54	32	36	3°	31
55—64	30	3°	29	3i
65—74	24	23	25	25
75 i więcej	II	—6«	17	20

• Wzrost umieralności.