664
LUDNOŚĆ
nością najmłodszych grup wieku, wysoką liczebnością grup średnich; struktura ludności wiejskiej wykazuje odchylenia od przeciętnej w kierunkach przeciwnych. Dane z lat ostatnich wykazują również wyraźne ślady wojny, w postaci zmniejszonej liczebności grupy wieku 15—19 lat.
Struktura według wieku jest tak silnie uzależniona od poziomu rozrodczości i umieralności, że można na jej podstawie do pewnego stopnia wnioskować o tendencjach rozwojowych danej grupy ludności. Sund-barg posiłkował się w tym celu podziałem ludności na trzy duże grupy wieku: dzieci (do lat 14 włącznie), ludność dorosłą (15 do 49 lat) i ludność starszą (50 1 więcej lat). Zauważył on, że grupa środkowa, zawierająca między innemi wszystkie kobiety w wieku rozrodczym, stanowi prawie zawsze około połowy ogólnej liczby ludności. Na podstawie tego spostrzeżenia Sundbarg rozróżnił trzy zasadnicze typy struktury ludności według wieku; typ postępowy (progresywny) o przewadze liczebnej dzieci w stosunku do najstarszej grupy, typ regre-sywny, w którym liczba dzieci jest mała, liczba starców duża, oraz typ pośredni, w którym obie grupy są mniej więcej tak samo liczne. Typ postępowy odpowiada ludności szybko wzrastającej, typ regre-sywny — ludności o tendencjach zmniejszania się. Poniżej zestawione są grupy wieku według Sundbarga dla zbadanych poprzednio krajów i okresów.
TABL. 54. LUDNOŚĆ WEDŁUG TRZECH ZASADNICZYCH GRUP WIEKU (w odsetkach).
Ludność w wieku lat | ||||
Wyszczególnienie |
Lata |
5° | ||
O-14 |
15—49 |
i | ||
więcej | ||||
A. W połowie XIX wieku | ||||
Anglja....... |
i8«;i |
35.5 |
5°. t |
M. 1 |
Bułgarja...... |
1880 |
40,8 |
46>5 |
12,7 |
Francja...... |
1850 |
27.3 |
52,4 |
20,3 |
Holandja...... |
1850 |
33.2 |
50,7 |
16,1 |
Irlandja...... |
1851 |
35,8 |
49,6 |
14,6 |
Japonja...... |
1884 |
31,6 |
50,4 |
18,0 |
Kanada....... |
1850 |
44.9 |
46,5 |
8.6 |
Niemcy...... |
1870 |
34-4 |
49,5 |
16,1 |
Polska (Galicja) . . . |
1880 |
37,6 |
50,9 |
II-5 |
Stany Zjednoczone . |
1850 |
41,6 |
49,5 |
8.9 |
Szwecja...... |
1850 |
32.9 |
5i,o |
16,1 |
Wiochy...... |
1850 |
34.° |
5°,8 |
L5.2 |
TABL. 54 (c. d.)
Wyszczególnienie |
Lata |
Ludność w wieku lat | ||
O-14 |
15—49 |
50 i więcej | ||
B. Przed wojną światową | ||||
Anglja....... |
I9II |
3°,6 |
53.3 |
16,1 |
Bułgarja ..... |
1905 |
39.4 |
45.0 |
15.6 |
Francja..... |
I9II |
25,8 |
51.3 |
22,9 |
Holandja..... |
1909 |
34,5 |
48,9 |
16.6 |
Indje Brytyjskie . . |
I9II |
38,4 |
50,3 |
11.3 |
Irlandja...... |
I9II |
29,6 |
49.6 |
20,8 |
Japonja...... |
1913 |
34.9 |
48,6 |
16,5 |
Kanada...... |
I9II |
33.0 |
52,8 |
14.2 |
Niemcy...... |
I9IO |
34.6 |
50,2 |
15.2 |
Polska...... . |
1900 |
39.5 |
47.5 |
13.0 |
Rosja ....... |
1897 |
38,6 |
47.8 |
13,6 |
Stany Zjednoczone . |
I9IO |
32.3 |
53.8 |
13.8 |
Szwecja...... |
1910 |
3i.7 |
47.6 |
20,7 |
Włochy...... |
I9II |
34.° |
47.1 |
18,9 |
„Standard" Sundbarga |
— |
33.6 |
50.0 |
16,4 |
C. Po wojnie światowej | ||||
Anglja....... |
1921 |
27,8 |
53,4 |
18,8 |
Bułgarja ..... |
1920 |
36,2 |
48.5 |
15.3 |
Francja |
1921 |
22,7 |
52.1 |
25.2 |
Holandja ...... |
1920 |
32,5 |
50,5 |
17,0 |
Indje Brytyjskie . . |
1921 |
39,1 |
49,5 |
”.4 |
Irlandja...... |
1926 |
29,2 |
48,4 |
22,4 |
Japonja...... |
1919 |
35.1 |
48.4 |
16.5 |
Kanada....... |
1921 |
34,3 |
50.9 |
14,8 |
Niemcy...... |
1919 |
28,4 |
54.0 |
17.6 |
Polska....... |
1921 |
35.4 |
49.7 |
14.9 |
Stany Zjednoczone . |
1920 |
31,8 |
52.8 |
15.4 |
Szwecja...... |
1920 |
29,3 |
49.9 |
20,8 |
Włochy...... |
1921 |
31,0 |
49,5 |
19.5 |
Z. S. R R |
1920 |
40,9 |
44.0 |
15.1 |
D. W latach ostatnich. | ||||
Anglja....... |
1931 |
23.8 |
53.4 |
22,8 |
Austrja...... |
1934 |
23,6 |
52,9 |
23.5 |
Bułgarja .... |
1934 |
35.4 |
49.3 |
15.3 |
Francja...... |
1931 |
22,9 |
51.6 |
25.5 |
Holandja...... |
1930 |
30.7 |
51.2 |
l8,I |
Indje Brytyjskie . . |
1931 |
39,9 |
50.4 |
9,7 |
Japonja...... |
1930 |
36.7 |
47.8 |
15.5 |
Kanada....... |
1931 |
31.7 |
51.7 |
16,6 |
Meksyk...... |
193° |
39,2 |
50,2 |
10,6 |
Niemcy...... |
1933 |
24,2 |
54.0 |
21.8 |
Palestyna..... |
1931 |
39,3 |
47.9 |
12,8 |
Polska....... |
1931 |
33,6 |
51.5 |
14.9 |
Rumunja...... |
1930 |
34.9 |
52,1 |
13.0 |
Stany Zjednoczone . |
193° |
29,4 |
53.4 |
17.2 |
Szwecja |
1930 |
24,8 |
52.8 |
22,4 |
Włochy..... |
1931 |
29.7 |
50.9 |
19,4 |
ZSRR...... |
1926 |
37.2 |
49.8 |
13.0 |
E. Cudzoziemcy. | ||||
Francja...... |
1931 |
20,1 |
66.61 |
13.3 |
Stany Zjednoczone . |
1930 |
7.9 |
65.8 |
26,3 |
I9IO |
5.7 |
68.5 |
25.8 |