771
LUDNOŚĆ
roku osiągnęła rozmiary największe — 135 tysięcy czyli 4—5 razy mniej niż w ostatnich latach przedwojennych, w r. 1930 zmniejszyła się do 110 tys., w r. 1931 — do 50 tys., w r. 1932 wynosiła już tylko 10 tys. osób i w latach następnych praktycznie ustała zupełnie; ostatnie 2 lata przyniosły wznowienie emigracji sezonowej z Polski do Niemiec (w 1938 roku ponad 6o tys. osób).
W Azji główny szlak emigracji kontynentalnej, mianowicie emigracja Chińczyków do Malajów Brytyjskich i wysp archipelagu Malajskiego jak i emigracja Chińczyków i Hindusów na Cejlon, wykazywał w latach powojennych nasilenie zbliżone do przedwojennego. Immigracja do Malajów Brytyjskich dochodziła do V* tniljona osób rocznie, emigracja z Chin przez Hong-Kong tylko — do 300 tys. rocznie. Lata kryzysu wywołały i tu również skurczenie się emigracji, wzrost reemigracji i odwrócenie kierunków nadwyżek migracyjnych.
Poważny wzrost wędrówek kontynentalnych po wojnie nastąpił w Ameryce, przynajmniej jeżeli idzie o Stany Zjednoczone; wzrost ten odbywał się nawet w latach wojennych, wobec czego przytoczymy tu dla porównania również liczby dla lat 1911 do 1915 i 1916—1920.
TABI.. 33. IMMIGRACJA KONTYNENTALNA DO STANÓW ZJEDNOCZONYCH W LATACH 1911—1930
(w tysiącach osób).
Kraje pochodzenia |
I9II- 1915 |
I9l6- 1920 |
1921- 1925 |
1926— 1930 |
Immigracja | ||||
brutto ogółem |
5-9 |
614 |
861 |
614 |
% całej immi- | ||||
gracji . . . |
11.8 |
48,2 |
31,6 |
43 5 |
Kanada . . . |
355 |
387 |
54° |
348 |
Meksyk .... |
82 |
>37 |
236 |
236 |
fndje Zachodnie |
64 |
59 |
54 |
18 |
Inne kraje Ame- | ||||
ryki .... |
28 |
31 |
3i |
22 |
Immigracja | ||||
netto ogółem |
34° |
482 |
790 |
551 |
Zmniejszenie immigracji kontynentalnej na skutek kryzysu było więc bezporówna-nia mniejsze niż immigracji zamorskiej, a udział jej w ogólnej masie immigracji — trzy do czterech razy wyższy niż przed wojną. Trzeba jednakże pamiętać, że znaczną rolę w tej immigracji odgrywała immigracja europejska, przedostająca się do Stanów Zjednoczonych przez granicę lądową, po krótszym lub dłuższym pobycie w jednym z krajów sąsiednich.
Wracając jeszcze do Polski zestawimy bardziej szczegółowo dane, dotyczące emigracji z Polski w latach powojennych:
TABL. 34. EMIGRACJA Z POLSKI W LATACH POWOJENNYCH._
Lata, kraje |
Emi gracja brutto |
Re emi gracja |
Emigracja (—) lub .mmi-gracja(+) netto |
1919—1925 |
682 |
318 |
— 384 |
1926—1930 |
964 |
460 |
— 5t>4 |
1931—1935 |
229 |
232 |
+ 3 |
1938 |
55 |
44 |
--II |
1937 |
102 |
41 |
- 6l |
Razem 1919—1937 . . • |
2 O32 |
1095 |
— 937 |
Emigracja trwała .... |
I 422 |
471 |
— 951 |
,, sezonowa. . - - |
610 |
624 |
+ 14 |
Do krajów europejskich |
1 262 |
874 |
— 382 |
Sezonowa: | |||
Do Niemiec....... |
531 |
559 |
+ 28 |
Do Łotwy ...... |
79 |
85 |
— 14 |
Trwała. |
652 |
250 |
- 402 |
Do Francji . ... |
592 |
231 |
— 361 |
Do innych krajów Europy |
60 |
19 |
— 41 |
Do krajów pozaeuropejskich | |||
(emigracja trwała) . . . |
770 |
221 |
— 549 |
Do Stanów Zjednoczonych |
280 |
161 |
—■ 119 |
Do Kanady....... |
142 |
20 |
- 122 |
Do Ameryki południowej . |
221 |
26 |
-200 |
Do Palestyny...... |
113 |
11 |
—- 102 |
Do innych krajów pozaeuropejskich .... |
14 |
3 |
- II |
t. Charakterystyka ogólna. Rozróżnienie wędrówek wewnętrznych od wędrówek międzynarodowych opiera się w zasadzie na kry ter j ach czysto formalnych, mianowicie na fakcie, czy wędrówki przekraczają granicę polityczną jakiegoś państwa, czy granicę administracyjną jakiejś jednostki tery-torjalnej. Zmiany warunków politycznych powodują zmiany klasyfikacyjne: wędrówki, które w jednych warunkach uważamy za międzynarodowe, zaliczone zostają w innych warunkach do wewnętrznych i na-odwrót. Tak więc, np. emigracja z b. zaboru pruskiego do Westfalji przed wojną światową uważana była za wędrówkę wewnętrzną w granicach Rzeszy Niemieckiej, obecnie zaś, z punktu widzenia rozwoju ludności Polski, uważać musimy tę samą emigrację przedwojenną za emigrację zagranicę. Odwrotnie, emigrację z b. Galicji