Magazyn6401

43

4 Bieniowa, krósowana; liście prawie -równowązkie, około 4-etopowe; grono i '/jstopowe; kwiaty górne męzkie, dólno o-bupłciowe; przysadki tępe; główki żółte; nasiona pomarszczone, czarne.— Rożnie na podgórzach Meksykańskich.— Ki-

chawiec Ukarski [Sabadilla officinarum Bkandt.].

Z stój to właściwie poohodr*, nąjlepsze i prawdziwo nasiona ki-enawioze— lemiuo Sabadillae, tyle znany z użyciaawego nawet domowego, jako środek wygubiający węzy; który wsaelako nieostrożnie użyty, może stad się przyczyną innych cierpień, przez jadowitośd pierwiastku weratrynu w nich okwicie zawartego.

RODZAJ 41. Ciemirrzycn [Vernłruni Lin.].— Kwiaty mięszanopłciowe. Okwiat 6płatkowy, trwały; płatki wolne, przewrotnie-jajowo przedłużone, bezgruczołkowe, roztwarte. Pręcików 6, na podstawie płatków przyczepionych; nitki cie-niuchne; główki nćrkowate, lworeczkowe, zewnątrzwrotne. Jajnik wolny, 3komorowy; komory wielozalążkowe; zalążki uczópione w kącie wewnętrznym w 2 szeregach, prawie-bez-sznureczkowe, podnoszące Bię; szyjki 3, krótkie, wybiegło, odstające w wićrzchołkach, ze znamionami uórkowatemi. Torebka podłużna, 3komorowa, 3rogata, 3dzieląca się; owocki pękające ku wewnątrz, wielonasionowe. Nasiona bezsznurecz-kowe, prawie-podnoszące się, ściśnione, szóroko - skrzydlate; zarodek obły, wewnętrzny, bliski znaczka; rostek nieco zgrubły.

Gat. 1. C. biała [V. album Lin.]. W. t. 253.— KłąB podłużny, jakby przygryziony, nieco pomarszczony, wewnątrz biały, zewnątrz cisawo-czarny, w szyi szczeciasty. Łodyga 1 '/■!-—4' wysoka, wydrążona, obła, gładka— tylko w górze omszona. Liście dólne elliptyezne, z końcem tępawym skręconym, 4—6" długie a 2—3" szórokie, spodem jakby-feutnero-wate lecz nikło omszone, z blaszką skośnie spoczywającą na ogonku. Grono 1 — 1 */,* długie; szypułki i szypułcczki om-Bzone; przysadki podgałęziowe podłużne; płatki podłużne, nieco tępawe i w brzegu fręzlowato - ząbkowane; kwiaty białawe, zewnątrz zielonawe.— Rośnie po górach lesistych suchych; kwitnie od czerwca do sierpnia.

•    . /■ I ,    . ;' t'

./*    •' •    I •    ul •    .1    > ar il

^    . i/wwj

Tego to właśnie gatunku kłąb, dostarcza rzeczywistego korzenia Ciemiernika białego— radiz Heiłebori albi, od dawnych czasów niewykluczonego jeszcze całkowicie z pomiędzy lóków, choó i tak doi6 już zapomnianego. Pierwiastkowe zadawano go w gwałtownych cierpieniach nerwowych— zwłaszcza umysłowych, w zatkaniach trzewów brzusznych; zewnętrznie zaś w długotrwałych wyrzutach skórnych, we wrzodach, wszawości i jako środek pobudzający kichanie; dziś zaś zaledwie w zadumie lub hipochondryi kiędy niekiedy przepiszą go: wchodzi także w niektóre lóki złożone. j •    \ -M

ł

’Ł>

iżi J