74
i
łązki mocno ściśnione i wstawowatc. Liście poczwórne na końcu każdego członka, łusko warte, bardzo krótkie, kończy -ste i wzniesiono - przytulone. Bazie męzkie bezszypułkowe, prawie-obłe, powstałe z 16—20tu główek krzyw© osadzonych, tarczkowatycli, spodem od przodu o 4ch torbeczkach. Szyszki kuliste nieco przypłasczone; o 4ch łuskach otwiórających się klapowato, drzewiasto - skórzastych, z których 2 naprzeciwległe nieco mniejsze. Nasion 6, osadzonych na spólnej podstawie łusek, ku wićrzchołkowi zcieńczonych, ze skrzydełkami ku dołowi zwróconemi. — Pochodzi z Marokko, ale zamieszkuje całą Afrykę północną po górach i pagórkach; kwitnie w kwietniu i maju.— [Thuja articulata. VAIIL.].
Z niego to właściwie pochodzi handlowa sandaraka czyli żywica jałowcowa— s&ndaraca v. resina Juniperi, wypacająca się dobrowolnie na korze; którćj użycie dawniej powszechne dziś bardzo rzadkie, podobne jak mastyksu, zwłaszcza za kadzidło.
RODZAJ 64. Sosna [Pinus Lin.].— Kwiaty oddziel-nopłeiowe, w kłosach zbitych; męzkie i pręcikowe, nagie, bez łusek,— z główką beznitkową, 2woreczkową, otwiórającą się ku zewnątrz; żeńskie z przysadkiem łuskowatym, z jajnikiem otwartym łuskowatym i przyrosłym grzbietem do przysadka, z 2ma zalążkami przewróconymi. Nasiennik otwarty, drzewiasty lub skórzasty; nasiona najczęścićj skrzydlate.
Gat. i. S. pospolita czyli biała fP. sylvestris Lin.], za młodu z drzewem rzadkióra Choiną mianowana. W. t. 220.— Drzewo, w stósownym gruncie 80' a nawet 100' dorastające; z pniem pionowym; z korą od dołu popękaną, od góry i na konarach jasno-cynamunową i łusczącą się, a na młodych gałązkach gruczołkowaną i pełną drobnych blizn. Liście ma szpilkowate, tęgie, 1‘/a — 2" długie, spodem wypukłe a od góry rynienkowate, nieco łękowate i skręcone, kłujące, mo-drawo-zielone, parzysto po 2 w pochwie białawój krótkićj po-osadzane. Bazie męzkie siarczysto - żółte, 1 — 1l/./ długie, powstałe z licznych mnićjszych pomięszanych z przysadkami prawie-rynienkowatymi i w brzegu fręzlowato - poszarpanymi, białawymi. Bazie żeńskie zwykle pojedyncze, w czasie kwitnienia wzniesione, jajowe, szkarłatne; ich łuski właściwe cokolwiek odstające, dachówkowate, wietkie, mięsisto-skórzaste, okrągłe , przyrywano - cierniste , ku podstawie klinowato zwężone, a na grzbiecie każdćj — jeszcze łuseczka druga nieco krótsza i jakby ugryziona; po za każdą łuską kwiatki 2 z nią zrosłe, z końcem dolnym nieco wystającym. Szyszki dojźrzówające dopióro w drugim roku, jajowo-ostrokrężne, zwisłe, równe liściom; ich łuski zdrzewiałe, w 8miu szeregach, nieco - 3ścienne i w zgrubiałym końcu prawie maczugowato-4kątne, czarniawo-cise. Nasiona cisawo-rude, jajowo-podłuż-nc, z wązkiem skrzydełkiem w podstawie, wypadające dopić-